BAYBURTLU ZİHNİ HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ - TYT TÜRKÇE - AYT EDEBİYAT ( YKS ) / SONER HOCA

SONER HOCA İLE TÜRKÇE / EDEBİYAT

İçeriğe git

BAYBURTLU ZİHNİ HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ

SANATÇILAR > SANATÇILAR
BAYBURTLU ZİHNİ: (19. YÜZYIL)
*Halk/Âşık ve Divan edebiyatı şairi.

*Öğrenimini Erzurum ve Trabzon medreselerinde yaptıktan sonra 1816-17 yıllarında İstanbul’a gelerek Mustafa Reşit Paşa ile yakınlık kurmuş ve Divan-ı Hümayun kalemine girmiştir.
*Bir süre İstanbul’da kaldıktan sonra yurduna dönmüştür.
*Türk-Rus savaşında yurdunun Rus işgali altına girmesinin (1828) bütün acılarını yaşamıştır.
*Bir süre sonra Mısır’a gitmiş, 1840 yılına doğru İstanbul’a geldiyse de burada pek kalmamış, çeşitli görevler alarak dolaşmıştır.
*Donanma ile Akka’ya gitmiş, Hopa, Karaağaç, Ünye, Erzurum, Erzincan vb. yerlerde dolaşmıştır. *Her gittiği yerde taşlanacak birini bulan Zihnî, bu yüzden de yerden yere vurulmuştur.
*İnatçı mizacı, isyankâr ruhu, mısralarında yer aldıkça huzuru kaçacaktır.
*Elli beş yaşını geçtikten sonra Trabzon’a gelmiş ve burada hastalanmıştır.
*Bu sırada yurt hasretiyle yanan Zihnî, Bayburt’a doğru yola çıkmış, Trabzon yakınlarında 1859’da ölmüştür.
*Başından geçen olayları anlatan Sergüzeştname adlı eseri bulunan Zihnî, daha çok divan şairi olmak kaygısı gütmüştür.
*Adını sayıları az olan, hece ile söylenmiş koşmaları ve destanları yaşatmaktadır.
*Hece vezniyle yazmış olduğu eserlerde dili durudur.
*Aruz vezniyle olan şiirlerinde ise dili çok ağırdır.
*Zihnî, hece vezniyle olan şiirlerinde gurbeti, sevgiliyi ve aşkı işlemiştir.
*Usta bir hicivci olan ozan, bu tür eserlerinde yer yer açık saçık ve kaba küfürlere de başvurur.
*Bazı şiirleri bestelenmiş olup musiki meclislerinde hâlâ okunmaktadır.
*Zihnî, Doğu klasiklerine hâkim bir şairdir.
*Âşıklık ve şairliğinin yanında iyi bir nesir yazarıdır.


BAYBURTLU ZİHNİ’NİN ESERLERİ:
Divan, Sergüzeştnâme-i Zihnî, Kitab-ı Hikâye-i Gâribe  

  

Divan-ı Zihni:
*Oğlu Ahmet Revayî tarafından 1876 tarihinde İstanbul'da yayımlanmıştır.
*Eser, 160 sayfalık mürettep bir divan kabul edilirse de önemli farklılıklar vardır.
*Divanında divan şiirinin bütün şekilleri ile yazılmış şiirler vardır.

Sergüzeştname-i Zihni:
*Yazma hâlinde olan eserin 11 nüshası tespit edilmiştir.
*Onun ününü artıran destanları bu eserin sonundadır.

Kitab-ı Hikaye-i Garibe:
*Manzum parçalarla da süslenmiştir.
*27 varaklık bir eser olup, Bayburt beylerinden Abdullah'ın 18 yıllık hayatının hikâyeleştirilmiş şeklidir.
*Bu eserin Türk romanına geçiş aşamasında önemli bir yeri vardır.

İçeriğe dön