BİTİŞİK YAZIMLAR
YANLIŞ / DOĞRU
ağır başlı / ağırbaşlı
akşam üstü / akşamüstü
barış sever / barışsever
bir birimize / birbirimize
bir birine / birbirine
bir çok / birçok
bir kaç / birkaç
bir takım / birtakım
birden bire / birdenbire
bire bir / birebir (etkili)
bu gün / bugün
can kurtaran / cankurtaran
cem etmek / cemetmek
çek yat / çekyat
çepe çevre / çepeçevre
çok bilmiş / çokbilmiş
dalga kıran / dalgakıran
darp etmek / darbetmek
değer bilmez / değerbilmez
derc etmek / dercetmek
gece kondu / gecekondu
gün görmüş / güngörmüş
halbu ki / hâlbuki
hamd etmek / hamdetmek
her hangi bir / herhangi
hiç bir / hiçbir
iyilik bilmez / iyilikbilmez
kadir bilmez / kadirbilmez
kadir şinas / kadirşinas
kap kaç / kapkaç
kayıt olmak / kaydolmak
men olunmak / menolunmak
milletler arası / milletlerarası
red etmek / reddetmek
seyir etmek / seyretmek
süre gelmek / süregelmek
uluslar arası / uluslararası
yanar dağ / yanardağ
yap boz / yapboz
yapa yalnız / yapayalnız
Yüksek Öğretim Kurulu / Yükseköğretim Kurulu
BİTİŞİK YAZILANLAR
*Para ile ilgili işlemlerle senet, çek vb. ticari belgelerde geçen sayılar bitişik yazılır.
(altıyüzelliTL)
*Kelimelerden her ikisi veya ikincisi, birleşme sırasında anlam değişmesine uğradığında bu tür birleşik kelimeler bitişik yazılır.
-Bitki adları: aslanağzı, keçiboynuzu, kuşburnu
-Hayvan adları: danaburnu, yalıçapkını
-Hastalık adları: delibaş
-Alet ve eşya adları: kargaburnu
-Biçim, tarz, tür, motif vb. adlar: balıksırtı (desen)
-Yiyecek adları: kedidili (bisküvi), kuşlokumu, alinazik
-Oyun adları: beştaş, dokuztaş, üçtaş vb.
-Gök cisimlerinin adları: Büyükayı, Demirkazık, Samanyolu
-Renk adları: balköpüğü, camgöbeği, devetüyü, fildişi, gülkurusu, kavuniçi, vişneçürüğü, yavruağzı
-Oğlu, kızı sözleri: çapanoğlu, eloğlu, hinoğluhin, elkızı
*Somut olarak yer bildirmeyen "alt, üst ve üzeri" sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır.
(ayakaltı, bilinçaltı, gözaltı, şuuraltı; akşamüstü, akşamüzeri, ayaküstü, ayaküzeri, bayramüstü, gerçeküstü, olağanüstü, öğleüstü, öğleüzeri, suçüstü, yüzüstü)
*Kişi adları ve unvanlarından oluşmuş "mahalle, meydan, köy vb." yer ve kuruluş adlarında, unvan kelimesi sonda ise gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır.
[Abidinpaşa, Bayrampaşa; Ertuğrulgazi, Kemalpaşa; Necatibey (cadde)]
*"Baş" sözüyle oluşturulan bileşik sözcükler genelde bitişik yazılır.
(başbakan, başçavuş, başeser, başfiyat, başhekim, başhemşire, başkahraman, başkent, başkomutan, başköşe, başmüfettiş, başöğretmen, başparmak, başpehlivan, başrol, başsavcı, başyazar, aşçıbaşı, binbaşı, çarkçıbaşı, elebaşı, mehterbaşı, onbaşı, ustabaşı, yüzbaşı)
*"Ev" kelimesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır.
(aşevi, bakımevi, basımevi, doğumevi, gözlemevi, huzurevi, kahveevi, konukevi, orduevi, öğretmenevi, polisevi, yayınevi)
*"Hane, name, zade" kelimeleriyle oluşturulan birleşik kelimeler bitişik yazılır.
(çayhane, dershane, kahvehane, yazıhane; beyanname, kanunname, seyahatname, siyasetname; amcazade, dayızade, teyzezade)
*“-zede” ile oluşturulmuş birleşik kelimeler bitişik yazılır:
(depremzede, afetzede, selzede, kazazede)
*Farsça ve Arapça kurallara göre oluşturulan sözler bitişik yazılır.
(âlemşümul; darıdünya, ehvenişer, erkânıharp, Kuvayımilliye, Misakımillî, suikast; hamdüsena, hercümerç, hüsnükuruntu, hüsnüniyet, aliyyülâlâ, ceffelkalem, darülaceze, darülfünun, daüssıla, fevkalade, fevkalbeşer, hıfzıssıhha, hüvelbaki, şeyhülislam, tahtelbahir; aleykümselam, Allahualem, bismillah, fenafillah, fisebilillah, hafazanallah, inşallah, maşallah, velhasıl)
*Kanunda bitişik geçen veya bitişik olarak tescil ettirilmiş olan kuruluş adları bitişik yazılır:
(İçişleri, Dışişleri, Genelkurmay, Yükseköğretim Kurulu, Açıköğretim Fakültesi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi)
*Çiçek dışında anlamlar taşıyan "suçiçeği" (hastalık); ses düşmesine uğramış olan "çöreotu" ve yazımı gelenekleşmiş olan "semizotu, dereotu" bitişik yazılır.
