DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI
TÜRKÇE > KONULAR > PARAGRAF
DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI:
1)TANIMLAMA:
*Bir konu veya kavram hakkında bilgi verilmesi, özel niteliklerinin belirtilmesidir.
*Genelde tanım cümleleri kullanılır. (X kimdir?, X nedir? sorularına cevap veren cümlelerin tanım cümlesi olduğunu hatırlayınız.)
*Açıklama ve tartışma gibi anlatım biçimlerinde kullanılır.
2)ÖRNEKLENDİRME:
*Bir konu veya kavramın örneklerle açıklanmasıdır.
*Düşünceyi somutlaştırmak, anlatımı güçlendirmek için örneklendirmeye başvurulur.
*Örneklendirmeye daha çok paragrafın gelişme bölümünde yer verilir.
*Verilen örneklerin somut ve inandırıcı olmasına dikkat edilir.
3)TANIK GÖSTERME:
*Anlatılmak istenen fikri güçlendirmek, inandırıcı kılabilmek için; tanınmış, otorite durumunda olan bir kişinin sözünün yazıda kullanılmasıdır.
*Sıradan bir insanın söylediği söz, tam bir tanık gösterme olmaz.
*Alıntı yapılan söz tırnak işareti içinde kullanılır.
Not: Tanık gösterilen kişinin sözü alınmaz da sadece ismi parçada geçerse bu örneklendirme olur.
4)KARŞILAŞTIRMA:
*Konu, kavram, durum veya olaylar arasındaki benzerlik ya da farkların ortaya konulmasıdır.
*Yazar, düşüncesini daha inandırıcı kılabilmek için karşılaştırmalara başvurabilir.
* “oysa, ise, ne var ki” gibi bağlaçlar çokça kullanılır.
5)SAYISAL DEĞERLERİ KULLANMA:
*Düşünceyi inandırıcı kılabilmek için sayısal verilerden yararlanmaktır.
*Anket sonuçları, istatistiksel bilgiler parçada kullanılabilir. Bunların bilimsel ve objektif olmasına dikkat edilir.
6)BENZETME:
*Bir düşünceyi aktarırken zayıfın, az bilenin; kuvvetliye, çok bilinene benzetilmesidir.
*Önemli olan anlatımı güçlendirmektir.
(Zeka bakımından tilkiye, güç bakımından aslana benzetmek gibi…)
7)İLGİ KURMA:
*İki olay, iki durum ya da iki kavram arasındaki ilişkileri ortaya koymaktadır.
8)SOMUTLAMA:
*Soyut kavramların somut bir varlıkmış gibi anlatılmasıdır.
*Somutlama; istiare, kişileştirme, benzetme gibi sanatlar yardımıyla sağlanır.
*Somutlamada amaç, soyut kavramın zihinde canlandırılmasıdır.
Örnek:
Dilin inceliklerini özümsemiş birinin ağzından anlatılan bir resim, bir heykel, bir mimari eser layık olduğu yeri bulur. Sanat söyleşilerinin ana ögesi dil olduğuna göre, edebiyatın yetkinleştirdiği dil de bütün sanat eserlerinin anahtarı olarak düşünülebilir.