ENİS BEHİÇ KORYÜREK HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
SANATÇILAR > SANATÇILAR
ENİS BEHİÇ KORYÜREK: (1893-1949)
*Beş Hececi, şair, kâtip, bürokrat, diplomat, öğretmen, çevirmen.
*İstanbul’da doğmuştur.
*Çocukluğu Makedonya’da geçmiştir.
*İlköğrenimini özel öğretmenler ve babası ile evde yapmıştır.
*Lise öğrenimine Selânik ve Üsküp idâdîlerinde devam etmiş; liseyi İstanbul İdâdîsinde tamamlamıştır. (1910).
*Sonrasında Mülkiye Mektebini bitirir. (1913)
*Hariciye Nezâretinde kâtipliğe başlar.
*Bükreş Konsolosluğu’nda ve Budapeşte Başkonsolosluğu’nda görev yapmıştır.
*Bu sırada çalıştığı yerde şair Ahmed Hikmet Müftüoğlu ile tanışır ve ondan etkilenir.
*Budapeşte’de iken Türk-Macar dostluğunun pekişmesinde önemli hizmetleri olmuştur.
*1919’da yurda dönmüş ve Millî Mücadele yıllarında Müdâfaa-i Milliye Teşkilâtı’na katılmıştır.
*Kurtuluş Savaşı yıllarında Hariciye Nezareti’nde çalışmaya devam ederken liselerde edebiyat ve Fransızca dersleri de vermiştir.
*1925’te Ankara’da Ticaret Vekâleti baştercümanlığı; 1926’da Ticaret Mukaveleleri Dairesi başkan yardımcılığı; 1930-1936 yılları arasında Başbakanlık Yüksek İktisat Meclisi umumi kâtipliği; 1936’da İktisat Vekâleti İş Dairesi başkanlığı görevlerinde bulunmuştur.
*Çalışma Bakanlığı müsteşarı olur. (1942)
*İşçi meselelerine ciddi olarak eğilmiş ve çözüm yolları aramış ilk bürokratlardandır.
*1945’te emekli olmuştur.
*Ölümüne kadar bir daha resmî görev verilmemiştir.
*Son yılları sıkıntı içinde geçer ve 1949’da Ankara’da ölür.
*Enis Behiç Koryürek şiire Mekteb-i Mülkiye’de öğrenciyken başlamıştır.
*“Ruhum Şiirlerimde Tecessüm Eder Benim” başlığını taşıyan ilk şiirini 19 yaşındayken yayımlamıştır.
*İlk şiileri, “Şehbal” ve “Hürriyet-i Fikriyye” dergilerinde yayımlanmıştır.
*Aruz vezniyle yazdığı ilk şiirlerinde, aşk ve tabiat gibi ferdî temalara yoğunluk vermiştir.
*İlk şiirlerinin dili ağırdır.
*Şairliğinin ilk döneminde, Abdülhak Hâmid, Tevfik Fikret, Cenab Şahabeddin’in etkileri görülür.
*Kısa bir süre Fecr-i Âti topluluğu içinde yer almıştır.
*“Namık Kemal'in ruhuna” ithaf ettiği “Vatan Mersiyesi” şiiriyle yankı uyandırır.
*Balkan Savaşı’nın bozgunla sonuçlanması üzerine millî matemi dile getiren “Vatana Mersiye”, “Buhran”, “Mağlûplar ve Guruplar I-II” gibi şiirlerini yazar.
*Bu dönemde yeni aruz kalıpları oluşturmaya çalışmıştır.
*Ziya Gökalp’le tanıştıktan sonra hece veznine yönelir.
*I. Dünya Savaşı döneminde yazdığı, yine millî duyguları işleyen şiirlerinin bir kısmı “Donanma” dergisinde yayımlamıştır. (1915)
*“Ordunun Duası”, “Çanakkale Şehitliğinde”, “Şair ve Hilâl”, “Kâbus” gibi şiirlerini millî duygularla yazmış; vatan ve millet sevgisini, savaş ve kahramanlık temalarını işlemiştir.
*İçerik, dil ve biçim bakımından Ziya Gökalp’in etkisinde kalan ve Beş Hececiler’e katılan şair; milliyetçi, zaman zaman Turancı duyguları ve düşünceleri dile getiren “Turan Kızları”, “Millî Neşîde” gibi manzumeler de kaleme almıştır.
*Hece vezninde yenilikler yapmaya çalışır. Hecenin bazı duraklarını değiştirmiştir.
*Aynı şiirde değişik hece vezinleri kullanarak Servet-i Fünûn ve Fecr-i Âtî şairlerinin serbest müstezatta yaptıklarını hece vezniyle uygulamıştır. (Millî Neşîde, Sadaka, Süvariler, Gemiciler)
*Gönül maceralarını mizahî bir dille anlatan aşk şiirleri de yazmıştır.
*1927’de ilk şiir kitabı Miras’ı bastırır.
*Kitapta hem millî duyguları işleyen şiirler hem de aşk ve çapkınlık konularını işleyen manzum hikâyeler vardır.
*“Maymunlar” bölümünde, insanın ikiyüzlülüğünü masal tarzında dile getiren altı şiir yer alır.
*Aralıklarla şiir yazmaya devam eden Enis Behiç, şiirlerini Hayat ve Varlık dergilerinde yayımlamıştır.
*1921’den 1939’a kadar yazdığı şiirlerde millî heyecanın, coşkunluğun ve uçarı aşkların yerini; hayatın geçiciliği, ölüm gibi konular almaya başlamıştır.
*Koryürek sadece şiir yazmakla kalmamış; Fransızca, Rumca, Macarca ve Bulgarca bilen şair, çeşitli konularda kitap çevirileri de yapmıştır.
*Koryürek, hayatının son yıllarında ruhî ve edebî anlamda büyük bir değişim geçirir.
*Mistik bir şiir tarzına yönelir.
*İspritizma seanslarına katılır, medyum hüviyetiyle şiirler söyler.
*Bu şiirler, “Vâridât-ı Süleyman” adıyla basılmıştır. (1949)
*Şairin, Mevlevî dervişi Süleyman Çelebi’nin ruhuyla temasa geçip ondan ilhamla, aruzla ve eski dille tasavvufî-hikemî şiirler söylediği ifade edilir.
*Enis Behiç, Türk denizciliğini şiire sokan şair olarak bilinir. (“Gemiciler” şiiri)
*Musikiye de meraklı bir kişiliktir. Şiirlerinde musikiye özel bir önem vermiştir.
ENİS BEHİÇ KORYÜREK'İN ESERLERİ:
Şiir: Miras, Varidat-ı Süleyman, Güneşin Ölümü
