ORHAN SEYFİ ORHON HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
SANATÇILAR > SANATÇILAR
ORHAN SEYFİ ORHON (1890-1972)
*Beş Hececi, şair, yazar, gazeteci, yayımcı, mizahçı, öğretmen, siyasetçi.
*İstanbul’da doğdu.
*Çengelköy Mekteb-i İbtidâîsine, Havuzbaşı Mektebine, Beylerbeyi Rüşdiyesine devam edip Mercan İdâdîsini bitirmiştir.
*Dârülfünun Hukuk Şubesini tamamlar.
*Osmanlı Meclis-i Meb‘ûsanına kâtip olarak girer.
*Meclis-i Meb‘ûsan’ın kapatılmasıyla yayımcılığa başlamıştır.
*Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul hükumetini destekleyen “Aydede” dergisinde mizah yazarlığı yapar.
*1922-1946 yılları arasında Yusuf Ziya Ortaç ile veya tek başına çok sayıda mizah, edebiyat, fikir, aktüalite ve magazin dergisi çıkarmıştır.
*Harp Akademisi, Harbiye Mektebi, Erenköy Kız Lisesi, İstanbul Erkek Lisesinde edebiyat ve İtalyan Lisesi’nde Türkçe dersleri okutur.
*1944’te öğrenci olaylarıyla ilgili görülerek bakanlık emrine alınması üzerine siyasete girmeye karar vermiştir.
*1946-1950 arası Zonguldak milletvekili, 1965-1969 arası İstanbul milletvekili olmuştur.
*Bir yandan da gazetelerde köşe yazarlığı yapan şair İstanbul’da ölmüştür.
*Orhan Seyfi, Türk edebiyatının hem modern hem de geleneksel motiflerini bir arada yaşatmayı amaçlayan bir sanatçı olmuştur.
*”Hecenin Beş Şairi”nden biri olan Orhan Seyfi’nin şiire olan ilgisi Beylerbeyi Rüşdiyesi’nde başlamıştır.
*Edebiyat hocası Celâl Sahir’den teşvik görmüştür.
*İçine girdiği edebiyat ortamında eski şairleri tanır ve divan edebiyatına ilgi duyar.
*İlk şiir denemelerinde Abdülhak Hâmid ve Tevfik Fikret’in etkisi görülür.
*İlk şiirlerini arkadaşlarıyla birlikte çıkardıkları 'Hıyaban' isimli dergide yayımlamıştır.
*Yalın bir dille aruz vezninde yazdığı “Fırtına ve Kar” adlı şiiri ile ismini duyurmuştur.
*“Terkipsiz lisan” anlayışına yaklaşıp aruzla terkipsiz (tamlamasız) Türkçe şiir yazma denemelerine girişmiştir.
*Kehkeşan, Şehbâl ve Safahat-ı Şi‘r ü Fikr dergilerine yazmıştır.
*Ziya Gökalp’in uyarılarıyla halkın diline ve aruzdan heceye geçmiştir.
*Divan Şiiri kalıplarını hece veznine uyarlayarak yazdığı gazel benzeri şiirleri vardır.
*Duru bir Türkçeyle eserlerini yazmaya başlamıştır.
*Geçiş şiirlerini Türk Yurdu ve Yeni Mecmua’da yayımlamıştır.
*Kişisel duygularını, lirik ve incelikli dizelerle okurlarına ulaştırmıştır.
*1918-1922 yılları arasında Türk Kadını, Şair, Büyük Mecmua, Servet-i Fünûn, Ümit ve Yarın dergilerinde şiir ve yazıları yayımlanır.
*1923 ile 1940 yılları arasında moda konu olan “Memleketçilik" anlayışına uygun şiirler yazmıştır.
*Milli edebiyat hareketi ve devamı olan Beş Hececilerin arasına girer.
*Aydede, Âyine ve Yusuf Ziya ile beraber çıkardıkları “Akbaba”da mizah yazarlığı yapmıştır.
*Akbaba, Türk edebiyatının uzun soluklu dergilerinden olmuştur. (45 yıl)
*Papağan, Yeni Kalem adlı mizah dergilerini; Resimli Dünya adlı çocuk ve magazin dergisini; edebiyat ve sanat içerikli Güneş’i neşretmiştir.
*Yayımladığı “Çınaraltı” dergisi, Türkçü edebiyat ve düşünceyi çatısı altında toplayan önemli yayın organlarından biri olmuştur.
*Son olarak Yeni Çağ’ı çıkarmıştır.
*Milliyet, Tasvir, Cumhuriyet, Ulus, Zafer ve Havadis gazetelerinde yazıları yayımlanır.
*Son olarak 1962’de Son Havadis gazetesinde başladığı günlük yazılarını ölümüne kadar devam ettirir.
*Şairin yirmiden fazla şiiri değişik bestekârlar tarafından bestelenmiştir.
*“Peri Kızıyla Çoban Hikâyesi” şiiri, heceyle sade Türkçe şiir anlayışının başarılı örneklerinden biri kabul edilir.
*Eserlerinde ve özellikle de şiirlerinde romantik bir aşk vardır.
*Hayali aşklarının dünyasında yaşayan şair, hayatın karamsarlık veren sıkıntı ve buhranlarından kaçmıştır.
*Şiirsel düş dünyasını, yaşadığı dönemin bunalımlarından kurtulmaya bir çare olarak görmüştür.
*Onun şiirlerinde kadın, belki de en vazgeçilmez ilham kaynağı ve hareket noktasıdır.
*Kişiliğini bulduğu ve adını duyurduğu yapıtı, “Gönülden Sesler”dir.
*Orhan Seyfi, Türk mizahına önemli katkılarda bulunmuş ve yayınladığı dergi ve gazetelerle Türk basınına büyük emek vermiştir.
*Çocuklar için yazdığı şiirleri vardır.
*Modern kültürün yazınsal bir karaktere bürünerek halka yansıtılmasında büyük rol oynamıştır.
ORHAN SEYFİ ORHON’UN ESERLERİ:
Şiir: Fırtına ve Kar, Peri Kızıyla Çoban Hikâyesi, Gönülden Sesler, Kervan, O Beyaz Bir Kuştu, İstanbul’un Fethi, İşte Sevdiğim Dünya, Orhan Seyfi Orhon’dan Şiirler
Antoloji: Hayat Bilgisi Şiirleri (I-II-III)
Roman: Çocuk Adam
Mizah/Hiciv: Fiskeler, Asrî Kerem, Hicivler, Düğün Gecesi
Deneme: Dün Bugün Yarın
Fıkra: Kulaktan Kulağa
Biyografi (Monografi): Abdülhak Hâmid, Mehmed Âkif, Ziya Gökalp, Yahya Kemal, Nazım Hikmet
Siyasî Eserler: Maskeler Aşağı, Maarif Vekili Hasan Âli Yücel’e Açık Mektup, Gençlere Açık Mektup
