PARAGRAFIN UNSURLARI
TÜRKÇE > KONULAR > PARAGRAF
PARAGRAFIN UNSURLARI:
KONU: (İÇERİK) (PARAGRAF NE ANLATILIYOR?)
*İçerik; bir sanat eserinde anlatılmak istenen fikir; verilmek istenen duygu ve düşüncelerin tümü…
Örnek:
Sanatçıların tenkit yazılarına bakış açılarını… (anlatıyor)
Divan ve Halk Edebiyatlarının benzeştiği yönleri…(anlatıyor)
Şiirin insan hayatını etkilediğini…(anlatıyor)
ANA DÜŞÜNCE (ANA FİKİR): (PARAGRAF NİÇİN ANLATIYOR?)
*Paragrafta asıl vurgulanan, öne sürülen, savunulan düşüncedir.
*Temel yargıdır.
*En geniş anlamlı yargıdır.
*Yazarın bize iletmek istediği mesajdır.
*Paragrafın yazılış amacıdır.
*Paragrafta cümle olarak yer alabileceği gibi, paragrafın tamamından da çıkarılabilir.
Örnek:
Okuma alışkanlığı edinmenin belli bir eğitim gerektirdiğini anlatmak için yazılmış.
Kısa ve özlü yazmanın güç olduğunu vurgulamak için yazılmış.
YARDIMCI DÜŞÜNCELER (YARDIMCI FİKİRLER, YAN DÜŞÜNCELER)
*Ana düşünceyi destekleyen, tamamlayan; ana düşüncenin açıklanmasını sağlayan, konuyu geliştiren düşüncelerdir.
*Özellikle olumsuz soru tipleri yardımcı düşüncelerle ilgilidir.
Örnek:
Paragrafa göre yazarın yazılarında aşağıdaki niteliklerden hangisi yoktur?
Aşağıdakilerden hangisi Sait Faik’in anlatmak istediğine ters düşer?
Paragraftan aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılamaz?
Çözüm:
*Bu tip sorularda dört şık yardımcı düşünceleri içerir. 5. şık ise ana ve yardımcı düşüncelerle alakalı olmayan, çelişen, uyuşmayan şıktır.
ÜSLUP: (BİÇEM) (TARZ, STİL, TEKNİK) (PARAGRAF NASIL ANLATIYOR?)
*Sanatçının, sözcükleri seçiş ve kullanış tarzıdır.
*Sanatçının “anlatım tarzı”dır.
*Söyleyiş şeklidir.
*Edebiyatta üslup, bir sanatçıya, bir çağa veya bir ülkeye özgü teknik, renk, biçimlendirme ve söyleyiş özelliği anlamını taşır. Bir sanatçıyla ilgili olarak da üslup, sanatçının görüş, duyuş, anlayış ve anlatıştaki özelliği veya bir türün, bir çağın kendine özgü anlatış biçimidir.
*Üslupla, içerik karıştırılmamalıdır.
*Her sanatçının özgün bir üslubunun olması beklenir.
Örnek:
Sanatçının, kısa cümleler kullanması, sıfatlara çokça yer vermesi, mecaz anlamlı kelimeleri tercih etmesi “üslup” ile ilgilidir.
BİÇİM:
*Eserin içerik dışında kalan özellikleridir. Dış görünüş, kullanılan dil, tasarım, şekil, biçimle ilgilidir.
Örnek:
Eser üç bölümden oluşuyor.
Yapıtın özgün bir kapak tasarımı var.
Şiirin dörtlüklerden oluşması okuyucuyu sıkmamaktadır.
Eserde yabancı sözcüklerin karşılığı dipnot olarak verilmiştir.