SÖZLÜ ANLATIM TÜRLERİ
EDEBİYAT > METİN TÜRLERİ > SÖZLÜ ANLATIM TÜRLERİ
SÖZLÜ ANLATIM TÜRLERİ:
*Bir duyguyu, bir düşünceyi, bir konuyu söz ile bildirmeye sözlü anlatım denir.
*İnsanlar düşünceyi söze dönüştürerek sözlü anlatımı bulmuşlardır.
*Sözlü iletişimde konuşan ve dinleyen kişiler vardır.
*Sözlü anlatım, günlük yaşamdan, topluluk önünde gerçekleşen sunum, panel, konferans gibi etkinliklere kadar geniş bir alanda kullanılır.
*Sözlü anlatım genelde bir metne bağlı kalmadan yapılabildiği gibi, yazılı bir metnin okunması şeklinde de gerçekleşebilir.
*Topluluk karşısındaki konuşmalarda, dinleyenlerin kendisini denetlediği düşüncesi hâkimdir.
*Bu nedenle kişi, konuşurken heyecanlanıp konuşma tarzını değiştirme riskiyle karşı karşıyadır.
*Sözlü anlatımda başarılı olmak için şu konulara dikkat edilmelidir:
-Dil, doğru ve yerinde kullanılmalıdır.
-Yapıcı ve inandırıcı olunmalıdır.
-Seslenilen kitlenin seviyesi dikkate alınmalıdır.
-Yerine göre jest ve mimiklerden yararlanılmalıdır.
-Ses, etkili bir şekilde kullanılmalıdır.
-Sözlü anlatım hem göze hem kulağa hitap etmelidir.
*Hazırlıklı sözlü anlatımlarda ise şu aşamalar önemlidir:
-Amaç belirlemelidir.
-Ele alınan konu sınırlandırılmalı, konu dışına çıkmamalıdır.
-Görünüme dikkat edilmeli; ciddi, derli toplu bir görünüm sergilenmelidir.
-Anlatımını destekleyecek belge, grafik ve slaytlar kullanılabilir.
-Kullanılacak malzemeler (kürsü, mikrofon, slayt makinesi, bilgisayar vb.) önceden kontrol edilmelidir.
-Dil ve üsluba özen gösterilmeli; açık, yalın, duru, akıcı ifadeler kullanılmalıdır.
-Konuşurken, vurgu ve tonlamalara dikkat edilmeli; jest ve mimikler konuya uygun olarak kullanılmalıdır.
-Sabırlı ve hoşgörülü olunmalı; kırıcı sözlerden, kişiliklere saldırmaktan kaçınılmalıdır.
-Nezaket ve saygı kurallarına uyulmalıdır.
-Verilen süreyi aşmamalı; başkalarının konuşmalarına gereksiz müdahalelerde bulunulmamalıdır.
-Anlatım gerçekleştirildikten sonra, gelebilecek sorulara, tartışmaya yol açmadan, açık ve net cevaplar verilmelidir.
SÖZLÜ ANLATIM TÜRLERİ:
*Hepsinin ortak özelliği, bir konu etrafında ve belli bir ön hazırlık yapılarak gerçekleştirilen anlatım türleri olduklarıdır.
*Bunlardan röportaj ve mülakat soru-cevap esası üzerine oluşurken; açık oturum, panel, forum, münazara ise tartışmalı konuşma şeklinde gerçekleşir.
*Sözlü anlatım türleri, tür özelliklerine göre konuşmacıları belirlenmiş bir alan içinde konuşmaya mecbur bırakır.
*Sözlü anlatım türlerinin konuşmacıları ve dinleyicileri, genelde eğitim seviyesi yüksek kişilerden meydana gelir.
*Sözlü anlatım türlerinin konuları, toplumu yakından ilgilendiren ve üzerinde konuşulmasında yarar görülen konulardır.
*Bu konular, felsefi, edebi, siyasi, kültürel ve sosyal olabildiği gibi, toplum tarafından tanınmış ve topluma ufuk, umut oluşturmuş kişilerin hayatları ve eserleri de olabilir.
*Toplumu yakından ilgilendiren olaylar, hastalıklar, yenilikler yetkili ve etkili konuşmacıların katılımlarıyla konuşulur ve tartışılır.
*Tüm sözlü anlatım türlerinin amacı bilgilendirmek ve düşündürmektir.
EDEBİYATA GİRİŞ
METİN TÜRLERİ
>DÜZYAZI TÜRLERİ
>SÖZLÜ ANLATIM TÜRLERİ
>TİYATRO
>GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU
ŞİİR (COŞKU-HEYECAN DİLE GETİREN METİN)
>ŞİİRDE AHENK (SES VE RİTİM)
>SÖZ SANATLARI
- SÖZ SANATLARI
- MECAZ / MECAZ-I MÜRSEL / TEŞBİH
- İSTİARE / KİNAYE / TEŞHİS
- İNTAK / TARİZ / SEHL-İ MÜMTENİ
- TEZAT / TEVRİYE / MÜBALAĞA
- HÜSN-İ TALİL / TENASÜP / TECAHÜL-İ ARİF
- İSTİFHAM / TERDİT / TELMİH
- LEFF Ü NEŞR / TEDRİC / TEKRİR
- RÜCU / İRSAL-I MESEL / İHAM
- CİNAS / SECİ / İŞTİKAK
- AKİS / AKROSTİŞ / LEBDEĞMEZ
- ALİTERASYON / NİDA / KAT' (KESME)
- ANONİM HALK BİÇİMLERİ
- MANİ
- TÜRKÜ
- NİNNİ
- AĞIT
- AŞIK EDEBİYATI BİÇİMLERİ
- KOŞMA
- SEMAİ
- VARSAĞI
- DESTAN
- TEKKE (TASAVVUF)BİÇİMLERİ
- İLAHİ
- NEFES
- NUTUK
- DEVRİYE
- ŞATHİYE
- DEME