SÜLEYMAN NAZİF HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
SANATÇILAR > SANATÇILAR
SÜLEYMAN NAZİF: (1870-1927)
*Servet-i Fünûn dönemi yazarı, devlet adamı, şair, gazeteci.
*Diyarbakır’da doğmuştur.
*Daha küçük yaşta iken Nâmık Kemal ile Abdülhak Hâmid’in eserlerini okumuş; Mardin’de evlerindeki sohbetler sayesinde kültürünü genişletme imkânı bulmuştur.
*“Abdullah Tahir” takma adıyla yazılar yazar.
*Padişah kendisini vilâyet mektupçuluğu ile Bursa’da ikamete memur etmiş ve burada on iki yıl kalmıştır.
*Dedesinin adı olan İbrâhim Cehdî takma adıyla Servet-i Fünûn’da çoğu sone tarzında manzumeler ve yazılar kaleme alır.
*1908’de II. Meşrutiyet’in ilânından sonra fiilen gazeteciliğe başlamıştır.
*Bir nevi sürgün olarak, Basra, Kastamonu, Trabzon, Musul ve Bağdat’ta (1914) görevlendirilir.
*Anadolu’da Millî Mücadele hareketinin başlamasında büyük rolü bulunan Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kurulmasına ön ayak olmuştur.
*Fransız kuvvetlerini protesto niteliği taşıyan bir toplantıda meşhur “Pierre Loti Hitabesi” ile dinleyicileri coşturdu.
*İstanbul'un işgalini “Kara Bir Gün” başlıklı yazısı ile sert bir dille eleştirmiştir.
*İngilizler tarafından Malta adasına sürülür.
*Malta’da sürgündeyken yazdığı “vatan” konulu şiirleriyle ünlenmiştir.
*Devletin ve milletin uğradığı büyük felaketlere ve haksızlıklara isyan eden, engin bir vatan ve millet sevgisiyle yüklü eserler ortaya koymuştur.
*1922’de İstanbul’a dönebildi.
*Siyasî ve edebî yazılarla güç şartlar altında hayatını sürdürmeye çalışır.
*Son yılları maddî sıkıntılarla geçmiş ve 1927’de ölmüştür. Kabri Edirnekapı Mezarlığı’ndadır.
*Hem şiir hem de nesir alanında Namık Kemal ekolünün en önemli temsilcisidir.
*Tanzimat edebiyatının, özellikle de Namık Kemal'in etkisinde kalarak ilk şiirlerini yazan Süleyman Nazif, ilk dönem şiirlerinde toplumsal içerikli ve özgürlükçü bir düşünceyi savunmuştur.
*Osmanlı Yenilikçileri arasında önemli bir yere sahip olan 'Servet-i Fünun'culara katılır.
*Servetifünun Edebiyatında şiir ve nesir alanında eserleriyle tanınan Süleyman Nazif, Doğu ve Batı edebiyatlarına hâkimdir.
*Servetifünun’a bağlı olduğu zamanlar “sanat sanat içindir” görüşüne uyarak yazdığı şiirlerinde, hüzünlü duygular ve hayallerini, bireysel konuları işlemiştir.
*Yapıtlarında süslü bir dil kullanarak Osmanlıcanın ve aruz kalıplarının şiir sanatını zenginleştirdiğini savunmuştur.
*Süleyman Nazif’in ferdî ıstırap, aşk ve tabiat konulu manzumelerinde hüzünlü, içine kapanık ve ümitsiz bir hava hâkimdir.
*Sosyal içerikli ve millî özellikler taşıyan şiirlerinde ise Servet-i Fünûncular’dan büyük ölçüde ayrılmaktadır.
*1908’den sonra ise “toplum için sanat” anlayışını benimsemiş ve toplumsal konular işlemiştir.
*Türk toplumunun çeşitli problemlerine dikkat çekmiş, millî ve vatanî konulara geniş biçimde yer vermiştir.
*Süleyman Nazif’in edebî hayatında en parlak dönem, Meşrutiyet yılları sonrasıdır.
*Meşrutiyet sonrası dil ve üslupça Servetifünun’dan gelen özelliklerini devam ettirmiş ve geliştirmiştir.
*Dilin sadeleşmesine direnmeye çalışmıştır.
*Yüksek bir heyecan ve hitabet özelliği taşıyan nesirleri ise Victor Hugo’nun ve yine Nâmık Kemal’in büyük ölçüde tesiri altındadır.
*Edebî ve siyasî mahiyette birçok risâle ve makale ile edebiyatımızın gür sesli kalemlerinden olmuştur.
*Farklı üslûbuyla son devir Osmanlı Türkçesi’nin en başarılı örneklerini ortaya koymuştur.
*Ahmet Haşim onun için, “Son Şarklı”; Yakup Kadri, “Son Osmanlı” ifadelerini kullanmıştır.
*Süleyman Nazif’in yazıları, Osmanlı saltanatının son devir tarihinde bir aşama olarak görülür.
*Nesrinde fikir ve bilgi kuvvetini görmek mümkündür.
*Fikirlerinin kökleri daima hisleri ve heyecanlarıdır.
*Fikirleri, zamanla ve içinde bulunduğu ruh durumuna göre şekil aldığından, yazılarında, birbirine zıt fikirlere rastlanır.
*Sadece Türkiye’de yaşayan hıristiyanlardan değil müslümanlardan da büyük tepki gören “Hz. İsa’ya Açık Mektup” çeşitli tartışma ve davalara konu olmuş, eser aynı yıl içinde üç defa basılmıştır.
*Edebî karakteri kadar hazırcevaplığı ve nükteleri ile de üne kavuşmuştur.
SÜLEYMAN NAZİF’İN ESERLERİ:
Şiir-Nesir: Gizli Figanlar, Firak’ı Irak, Malta Geceleri
Düzyazı: Batarya ile Ateş, Tarihin Yılan Hikâyesi, Çal Çoban Çal, Malum-ı İlam, Âsitâne-i Târîhte: Galiçya, Hz. İsa’ya Açık Mektup, Lutfi Fikri Bey’e Cevap, Çalınmış Ülke, İmana Tasallut-Şapka Meselesi
İnceleme - Biyografi: Nâsırüddin Şah ve Bâbîler, Namık Kemal, Mehmet Akif, Fuzuli, İki Dost, Boş Herif (Hiciv tarzında), Kâfir Hakikat
Mektup: Elcezire Mektupları, Bahriyelilere Mektup
Tarih: İki İttifakın Tarihçesi, Yıkılan Müessese, Âbide-i Şühedâ
Hitabe: Hitâbe (Pierre Loti Hitabesi), Süleyman Paşa
Tercüme: Victor Hugo’nun Bir Mektubu, Lübnan Kasrının Sahibesi (P. Benoit’dan)
Derleme: Külliyyât-ı Ziyâ Paşa
Bazı Yazıları: Kara Bir Gün, Kara Kemâle Mektup, İstanbul Eğleniyor!
