ÜNLÜLERİN NİTELİKLERİ:
(SESLİ HARFLERİN NİTELİKLERİ)
*Ses yolunda bir engele çarpmadan çıkan sese “ünlü” denir.
*Dilimizde sekiz ünlü vardır: a, e, ı, i, o, ö, u, ü
Ünlüler şu biçimde sınıflandırılır:
A. Dilin durumuna göre:
1. Kalın ünlüler: a, ı, o, u
2. İnce ünlüler: e, i, ö, ü
-----------------------------------------
B. Dudakların durumuna göre:
1. Düz ünlüler: a, e, ı, i
2. Yuvarlak ünlüler: o, ö, u, ü
-----------------------------------------
C. Ağzın açıklığına göre:
1. Geniş ünlüler: a, e, o, ö
2. Dar ünlüler: ı, i, u, ü
ÜNSÜZLERİN NİTELİKLERİ:
(SESSİZ HARFLERİN NİTELİKLERİ)
*Ses yolunda bir engele çarparak çıkan seslere ünsüz denir.
*Dilimizde yirmi bir ünsüz vardır:
b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z
*Ünsüzler ses tellerinin titreşime uğrayıp uğramamasına göre iki gruba ayrılır:
1. Ses tellerinin titreşmesiyle oluşan ünsüzlere
yumuşak (ötümlü, tonlu) ünsüzler adı verilir:
b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z
2. Ses telleri titreşmeden oluşan ünsüzlere
sert (ötümsüz, tonsuz) ünsüzler denir:
ç, f, h, k, p, s, ş, t
Sert Ünsüzler: f, s, t, k, ç, ş, h, p (fıstıkçı şahap)
Süreksiz Sert Ünsüzler: k, t, ç, p (ketçap)