VATAN yahut SİLİSTRE
ESERLER > T U Ü V Y Z
VATAN YAHUT SİLİSTRE:
Eser Sahibi:
Namık Kemal
Türü:
Tiyatro
Tema:
Vatan sevgisi, savaş, aşk
Kişiler:
İslam Bey, Zekiye, Ahmet (Sıtkı Bey), Abdullah Çavuş
Özet:
*Silistre bugünkü Bulgaristan’da Tuna ırmağının kıyısında, bir kenttir.
*1388 yılında Türkler tarafından fethedilen Silistre, 1853-1856 Kırım Savaşı sırasında çok kalabalık bir Rus ordusu tarafından kuşatılmış, Musa Hulusi Paşa kumandanlığındaki Türk kuvvetleri kırk gün boyunca, kaleyi kahramanca savunurlar.
*İslam Bey, gönüllü olarak orduya gideceğinden dolayı uzaktan sevmekte olduğu Zekiye ile vedalaşmak üzere onun odasına girer.
*Zekiye’ye, kendisi hakkında beslediği sevgiyi anlatır.
*Kız da ona karşı kayıtsız olmadığı gibi, onun arkasından o da erkek elbisesi giyerek gönüllüler takımına karışır, Silistre’ye kadar gider.
*Silistre’de kuşatma altında kalırlar.
*Bu arada İslam Bey yaralanır, ona, Âdem ismini almış olan Zekiye bakar.
*Yaralı olduğu halde İslam, yanında Abdullah Çavuş ve Zekiye ile düşman cephanesini ateşlemek üzere giderler.
*Dönüşlerinde düşman kuşatmayı kaldırıp çekilmiş vaziyette bulurlar.
*Asıl adı olan Ahmet’i değiştirip Sıtkı’yı kullanarak askerlikte rütbe kazanmış olan Kumandan Sıtkı Bey, Zekiye’nin babası çıkar.
*İslam ile Zekiye’nin düğünleri kazanılan savaşın mutluluğuyla birlikte yapılır.
Detay:
*Namık Kemal'in tiyatro türündeki ilk eseridir.
*Türk edebiyatında daha çok "Batılı anlamda sahnelenen" ilk oyun olarak değerlendirilmiştir.
*Namık Kemal bu ilk piyesinde vatanperverlik ve kahramanlık duygularından hareketle işe başlamıştır.
*1873 yılı başlarında Bosna-Hersek isyanının ortaya çıktığı bir sırada sahnelenmiştir.
*Dört perdeden meydana gelen bir oyundur.
*Halkta vatanperverlik ve kahramanlık duygularını harekete geçirmek isteyen eser, 1853 Türk-Rus savaşında gönüllü olarak cepheye giden sevgilisinin ardından savaş alanında onunla beraber bulunmak ve onunla aynı kaderi paylaşmak için asker kıyafetine girip Silistre müdafaasına iştirak eden genç bir kızla, sevdiği genç adamın aşkı etrafında gelişir; muhasara altındaki tabyada Türk askerinin canlarını hiçe sayarak vatan uğrunda gösterdikleri kahramanlık ve fedakârlık sahnelerini canlandırır.
*Namık Kemal, eserdeki vak‘ayı 1828 Türk-Rus harbinden alıp 1853 Kırım savaşındaki Silistre muhasarasına uyguladığını bildirir.
*Türk milletinin bu oyun sayesinde “vatan” kavramının bilincine vardığı ortak bir kanaat olmuştur.
*Namık Kemal, içindeki vatanî şiir ve hitabelerle devrinde muazzam bir heyecan yaratan bu eserinin Türk tiyatrosunu bulunduğu seviyeden çok ileriye götürmüş olduğu görüşündedir.
*Piyes Avrupa’da ilgi uyandırmış, Rusça’ya (1876), daha sonra başka dillere tercüme edilmiş ve Rus matbuatında uzun müddet yankıları devam etmiştir.
*Namık Kemal’in en çok tartışılan ve farklı değerlendirmelerle karşılaşan piyesidir.
*Vatan Yahut Silistre; tiyatro tekniği, tipler ve üslup bakımından romantik tiyatro bağlamında ele alınmaktadır.
