AŞIK ÖMER HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
SANATÇILAR > SANATÇILAR
ÂŞIK ÖMER: (17. Yüzyıl)
*Halk/Âşık edebiyatı şairi, asker şair.
*Eline sazını alıp çok genç yaşlarda sefere çıkan Âşık Ömer, İran, Suriye, Irak, Arabistan ve Türkiye’de köy köy dolaştıktan sonra, uzun yıllar Türkiye’de kalmıştır (Rivayet).
*Yazdıklarına ve rivayetlere bakılarak orduya girdiği, sınır kalelerinde bulunduğu, hatta bazı savaşlara katıldığı tahmin edilmektedir.
*Gezdiği yerlerin dil ve edebiyatlarına hâkimdir.
*Gezdiği yerleri güzellemelerinde ve koşmalarında anlatmıştır.
*Şairin gazel, destan, koşma, semai vb. eserlerinde işlenen ana tema; gurbet, sevgi, sadakat, iyilik, namus, insanlık, adalet ve merhamettir.
*Âşık Ömer, saz şairlerimizin en çok şiir bırakmış olanlarındandır. (1500’e yakın)
*Asker ocağında bulunması dolayısıyla hem serhat boylarının biraz serbest ve maceralı hayatını yaşayarak dile getirmiş, hem de klasik şiirin mecaz, vezin, kâfiye ve edebi sanatlarını, hatta biraz da dilini kullanarak o çevrelerin havasını yansıtmıştır.
*Edebî kişiliği divan ve halk şiirinin ortak etkileri altında geliştikçe bir yandan aruzla nazım tekniği kusurlu, hayalleri aşınmış da olsa tevhit, naat, kaside, gazel vb. yazmış; bir yandan da asıl ün kazandığı koşma, semai, varsağı ve destanlar meydana getirmiştir.
*Özellikle koşma ve semaide başarılıdır.
*Şiirlerinde kuvvetli bir divan edebiyatı etkisi görülür.
*Diğer halk şairlerine göre dili biraz ağırdır.
*Başlangıçta divan şairlerini taklide özenerek Adlî mahlasını kullanmış, Ömer mahlasını daha sonra benimsemiştir.
*Onun açmış olduğu divan şiirini taklit cereyanı yüzünden saz şiirinin eski saflığı ve dili fark edilir şekilde bozulmuştur.
*Şiirleri Âşık Ömer Divanı’nda toplanmıştır.
*Kendisinden sonra gelen âşıklardan birçoğu ona nazireler yazmış, bestelenmiş şiirleri çeşitli meclislerde çalınıp okunmuştur.
*Zamanında ve daha sonraki yüzyılda oldukça şöhretli bir şair olan Ömer'e; Abu, Hasan, Levni, Ruhi, Siyahi, Şevkat gibi şairler nazire yazmışlar, Âşık Nihani de bir medhiye söylemiştir.
*Ömer'in en çok bilinen şiiri, 38 dörtlükten meydana gelen ve 105 şairin adının sayıldığı Şairname'sidir.
