AHMET ŞUAYİP HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
SANATÇILAR > SANATÇILAR
AHMET ŞUAYİP: (1876-1910)
*Servet-i Fünûn dönemi yazarı, tenkitçi (eleştirmen), düşünür, hukukçu, memur, öğretmen.
*İstanbul’da doğmuştur.
*Mekteb-i Hukuk’u bitirip aynı okulda idare hukuku derslerini okutmaya başlamıştır.
*Maarif Meclisi üyeliği, ilköğretim genel müdürlüğü, İstanbul milli eğitim müdürlüğü, Divan-ı Muhasebat savcılığı görevlerinde bulunur.
*Geçirdiği hastalık sebebiyle otuz dört yaşında ölür.
*Çalışkan ve ilgi sahası geniş bir fikir adamıdır.
*Edebiyat hayatına Servet-i Fünun dergisinde çıkan haftalık yazılarla başlamıştır.
*Polemiklere girmek yerine bilimsel eleştiri alanında çalışmalarda bulunmuş ve eserler vermiştir.
*Edebiyât-ı Cedîde topluluğunun fikrî alandaki en güçlü temsilcisidir.
*Batı düşünce ve edebiyat dünyasının tanınmış şahsiyetleri üzerine yaptığı incelemeleri, ilgi görmüştür.
*Edebî eserlerin incelenmesinde sağlam bir kültür gerektiği; ilmî metotlar, sosyoloji ve psikolojiden yararlanılması gerektiği üzerinde durur.
*Yazarlık hayatı süresince Batılı tenkit anlayışını Türkiye’ye getirmeye çalışmıştır.
*Daha çok, eserle çevre ve şahsiyet arasındaki münasebeti esas alan 19. yüzyıl romantik tenkidini benimsemiştir.
*Edebiyât-ı Cedîde şair ve yazarlarının içe dönük ve hissî sanat anlayışlarını, gerçeklikten uzaklaşma olarak görüp tenkit etmiştir.
*Bir yandan da Servet-i Fünun’a yapılan eleştirilere cevaplar vermiştir.
*Ahmet Şuayip, yazınımızda ilk defa pozitivizmi kapsamlı bir şekilde incelemiş; felsefi, tarihsel, edebi yönlerini birlikte ele almıştır.
*Şuaip'e göre felsefe, düşünme ve tertip etmektir.
*II. Meşrutiyet’in ilânından sonra, politikaya karışmamış; arkadaşlarıyla birlikte, Türkiye’deki pozitivist hareketin başlıca yayın organlarından biri sayılan Ulûm-ı İktisâdiyye ve İctimâiyye Mecmuası’nı çıkarmıştır.
*Derginin ilk sayısında Rıza Tevfik ve Mehmet Cavid ile birlikte yazdıkları “Mukaddime ve Program" makalesi grubun felsefi, politik, ekonomik görüşlerini özetlemektedir.
*Ahmet Şuayip, sosyoloji alanındaki düşüncelerini bu dergide yazmıştır.
*Şuayip'e göre sosyoloji en önemli bilimdir.
*Dergide, “Fransa İnkılâbı”, “Rusya Tarihi”, “Avâmil-i İctimâiyye” gibi Avrupa siyasî tarihi ile ilgili dikkate değer makaleler yayımlamıştır.
*Ahmet Şuayp, sosyal bilimler alanında çalışan eleştirmenlerimizin başında gelir.
*Edebiyat, sosyoloji, iktisat, hukuk, tarih vb. alanlarında Batılı ölçütlerde ufuk açıcı yazılar yazmıştır.
*Yazıları, dil ve anlatım bakımından aşırı âlimâne ve çetrefilli bulunur.
AHMET ŞUAYİP’İN ESERLERİ:
Eleştiri-İnceleme: Esmar-ı Matbuat (Basın Meyveleri), Hayat ve Kitaplar, Hukuk-ı Umumiye-i Düvel (Devletler Genel Hukuku), Ulum-i İktisadiye ve İçtimaiye Mecmuası (Ekonomi ve sosyoloji dergisi)
Ders Kitabı: Hukuk-ı İdare
