AHMET RASİM HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
SANATÇILAR > SANATÇILAR
AHMET RASİM (1865 – 1932)
*Bağımsız sanatçı, yazar, gazeteci, milletvekili, devlet memuru, bestekâr.
*İstanbul’da doğmuştur.
*Ahmed Râsim eğitimine çeşitli okullarda devam etmiştir.
*1876’da Dârüşşafaka’ya girmiş, edebî ve fikrî akımlara karşı ilgi duymaya başlamıştır.
*Okulu bitirdikten sonra memurluğa başlamıştır.
*Bu yıllarda dindar bir portre çizer. Fakat sonradan içkiye alışmış; eğlence âlemlerine girip çıkmaya başlamıştır.
*Hayatını yazı yazarak kazanmaya heves etmiş; Tercümân-ı Hakîkat’te yazı hayatına girmiştir.
*Çeşitli gazete ve dergilerde makaleler, tercümeler ve şiirler yayımlar.
*Zaman zaman “Leyla Feride” takma adını kullanmıştır.
*Hüseyin Rahmi ile birlikte “Boşboğaz ile Güllâbi” adlı bir mizah dergisi çıkarır.
*Okullar için tarih, dil bilgisi, imlâ ve aritmetik alanında eserler bastırmıştır.
*1927’de İstanbul’dan milletvekili seçilmiş; 1932’de Heybeliada’da ölmüştür.
*Ansiklopedist tavırlı bir gazetecidir.
*Fıkra türünün edebiyatımızdaki ilk önemli ustasıdır.
*Özellikle makale, fıkra, anı türlerinde başarılı olmuştur.
*Tarih ve bilim ile ilgili eserler de vermiştir.
*Ahmet Rasim, Türk gazeteciliğinin piri kabul edilir.
*Eski-yeni, doğu-batı tartışmalarında orta yolu benimsemiştir.
*Edebi ve siyasi tartışmalardan uzak kalmıştır.
*Eserlerinde Ahmet Mithad etkisi görülür.
*Başarılı bir gözlemcidir.
*Bir devrin İstanbul’unu en ince ayrıntılarına kadar anlatmıştır.
*Şehir hayatını; gelenek ve görenekleri; kendi çevresindeki insanların alışkanlıklarını, giyinişlerini, hayat ve dünya görüşlerini, ayrıntılarıyla ve kuvvetli bir gözlemle ortaya koymuştur.
*Türkçe’nin kıvraklık kazanmasına ve zenginleşmesine de hizmet etmiştir.
*Eski ve yeni tarzda şiirleri de vardır.
*Yaşadığı dönemin özelliklerini gözler önüne sermiştir.
*Zaman zaman kendi çocukluğuna ve gençliğine ait hâtıraları dile getirmiştir.
*Devrinin hemen her şeyi onun eserlerinde yer alır.
*Romanları büyük hikâye sayılabilir.
*Nâmık Kemal tarzında, acıklı gönül maceralarını ele alan romantik eserler de yazmıştır.
*Kahramanları genellikle, hayat tecrübesi olmayan erkekler ve onları etkileyen kötü kadınlardır.
*Roman tekniği son derece zayıftır. Ahmed Midhat tarzında bilgiler verdiği görülür.
*Dil ve üslûbunda da belli bir düzen yoktur.
*Konuşmalarda sade, tasvirlerde ağır bir dil kullanmıştır.
*Renkli ve canlı bir anlatımı vardır.
*Cümle yapısı genelde kısadır.
*İstanbul Türkçesini bütün incelikleriyle ustaca kullanmıştır.
*En önemli özelliklerinden biri eserlerini sohbet havası içinde yazmasıdır.
*Psikolojik tahlil yok denecek kadar azdır.
*Ahmed Râsim, devrinde bestekâr olarak da tanınmış; şarkı formunda eserler bestelemiştir.
*Okul kitapları, tarih, coğrafya, seyahat, gramer, makale, deneme, sohbet, fıkra ve hâtıra gibi çok değişik alan ve türde yüzden fazla eser vermiştir.
*Hüseyin Rahmi’nin romanlarında yaptığını Ahmet Rasim, fıkra ve anılarıyla başarmıştır.
*Yaşama iyimser bakmış, acı olayları bile mizahi bir üslupla anlatmıştır.
*Edebiyatta batılılaşmaya karşı çıkmış; Servet-i Fününcuları eleştirmiştir.
*Sosyal faydayı savunmuştur.
AHMET RASİM’İN ESERLERİ:
Roman: İlk Sevgili, Tecârib-i Hayat, Belki Ben Aldanıyorum, Tecrübesiz Aşk, Afife, Ülfet (Hamamcı Ülfet), Bir Sefilenin Evrak-ı Metrukesi, Sevda-yı Sermedî, Meyl-i Dil, Asker Oğlu, Leyâl-i Izdırap, Mehalik-i Hayat, Endişe-i Hayat, Hanım
Öykü: Güzel Eleni, İki Günahkâr, Gam-ı Hicran, Meşakk-ı Hayat, Mektep Arkadaşım, Numune-i Hayal, Biçare Genç, Nâkâm, İki Günahsız Sevda (Sevday-ı Sermedi / Havay-ı Aşk)
Hatıra: Gecelerim, Muharrir-Şâir-Edib, Falaka, Fuhş-ı Atîk/Fuhş-ı Cedîd, Ömr-i Edebi (4 cilt), Ramazan Sohbetleri, Gülüp Ağladıklarım
Fıkra: Şehir Mektupları, Eşkâl-i Zaman, Muharrir Bu Ya, Cidd ü Mizâh, Târih ve Muharrir, Külliyat-ı Say ü Tahrir: Makalât ve Musâhabât / Menakıb-ı İslam
Seyahat (Gezi): Romanya Mektupları
Monografi: İlk Büyük Muharrirlerden Şinâsi
Mensur Şiir: O Çehre, Kitabe-i Gam
Tarih: Resimli ve Haritalı Osmanlı Târihi, İki Hâtırat-Üç Şahsiyet, İstibdattan Hâkimiyyet-i Milliyyeye, Târih-i Muhtasar-ı Beşer, Terakkiyât-ı İlmiyye ve Medeniyye, Eski Romalılar, Tarih-i Ticaret, Arapların Terakkiyat-ı Medeniyesi
Tercüme: Edebiyat-ı Garbiyeden Bir Nebze, Cümel-i Hikemiye-i Ecnebiye, Cizvit Tarihi, Ezhâr-ı Tarihiye, Ürani, İki Damla Gözyaşı, Mathilde Laroche, La Dame aux Camelias, Karpat Dağlarında, Mızıkacı Yanko ve Kamyonka, Neşide-i Ruh, Ohlan Karısı, Kaptan Jipson, Madam Hardiber, Asya Kumsallarında
Okul Kitapları: Yeni Usul Sarf-ı Farisî, Küçük Tarih-i İslâm, Küçük Tarih-i Osmanî, Yeni Usul Muallim-i Sarf, Osmanlı Tarihi, Hesab-ı Tedricî, İmlâ-yı Osmanî, Müptedi, Hesap Kitabı, Sarf-ı İptidaî, Küçük Hıfzıssıhha, Amelî ve Nazarî Talim-i Lisan-ı Osmanî, Elifba, Elifbadan Sonra, Yeni Usul Muhtasar Sarf-ı Türkî, Resimli Küçük Tarih-i Osmanî, Yeni Sarf Dersleri II, Doğru Usul-ı Kıraat III
Diğer Eserleri: Bedayi-i Keşfiyat ve İhtiraat-ı Beşeriyeden Fonograf, Elektrikiyet-i Sakine, Cümel-i Hikemîye-i Osmaniye, Elektrik, Teşekkül-i Cihan Hakkında Fikr-i İcmalî, Garaib-i Âdat-ı Akvam, Hazine-i Mekâtip yahut Mükemmel Münşeat
