ALİ CANİP YÖNTEM HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
SANATÇILAR > SANATÇILAR
ALİ CANİP YÖNTEM: (1888-1967)
*Fecr-i Ati ve Milli Edebiyat Dönemi şairi, yazar, tenkitçi, edebiyat tarihçisi, polemikçi, milletvekili, öğretmen.
*"Milli Edebiyat Akımı"nın kurucularındandır.
*İstanbul’da Üsküdar'da doğmuştur.
*Eğitimine Gülfem Hatun Mektebi’nde başlamış Toptaşı Askerî Rüşdiyesi’nde sürdürmüştür.
*Bir süre Selâmsız’daki Fransız Mektebi’nde okumuş; babasının sürülmesi üzerine Selânik’teki Mülkiye İdâdîsi’ne girmiştir.
*İstanbul’da ve Selanik’te Mekteb-i Hukūk’a devam etmiştir.
*Selânik İttihat ve Terakkî Mektebi’nde ve Ziraat Mekteb-i Âlîsi’nde dersler verir.
*1909’da Fecr-i Âtî topluluğuna katılır.
*Balkan Harbi’nin başında İstanbul’a dönmüştür.
*1912’de Çanakkale Sultânîsi’nde edebiyat ve felsefe hocalığına başlar.
*İstanbul’daki Gelenbevi Sultânîsi’nde ve Dârülmuallimîn-i Âliye’de hocalık yapmıştır.
*Lise kitaplarını hazırlamakla görevli komisyona seçilir.
*Dârülfünun Edebiyat Fakültesi’nde Türk edebiyatı dersleri verir.
*1920’de Trabzon Sultânîsi müdürlüğüne, arkasından Giresun maarif müdürlüğüne ve Maarif Vekâleti müfettişliğine tayin edilmiştir.
*1923’ten sonra edebiyat hocalığına dönmüş; Kabataş Lisesi ile İstanbul Erkek Öğretmen Okulu’nda edebiyat dersleri vermiştir.
*Kütüphaneleri tasnif etmek için kurulan komisyonun başkanlığını yapar.
*1934’te Ordu’dan milletvekili olur.
*Türk Dili Tedkik Cemiyeti merkez üyesi ve Türk Tarih Kurumu üyesi olmuştur.
*1943’te İstanbul Edebiyat Fakültesi Türk Edebiyatı Bölümü’ne öğretim görevlisi olarak tayin edilir. *1950 seçimlerinde Demokrat Parti’den Bursa milletvekili seçilir.
*26 Ekim 1967’de İstanbul’da vefat etmiştir.
*On beş-on altı yaşlarında şiire ilgi duymuş; Muallim Nâci’nin tesiri ile gazel tarzında şiirler yazmıştır.
*Sonradan Edebiyat-ı Cedîde tarzına yönelmiştir.
*İlk şiirlerini Selânik’te çıkan Kadın ve Bahçe dergilerinde yayımlar.
*1908'den sonra yazdığı, Tevfik Fikret'in şiirlerini hatırlatan manzumeler, kendi üslubuna yaklaştığı eserlerdir.
*Aruz vezniyle yazdığı şiirlerde Türkçe’yi vezne uydurmakta başarı göstermiştir.
*Fecr-i Âtî üyeleri arasına katılsa da bu grubun edebî eğilimlerini benimsemez.
*Şiirlerini sade bir dille ve hece ölçüsüyle yazmaya başlar.
*Aşk ve doğa konulu şiirler yazmıştır.
*Sanatçı, Fecr-i Ati’den milli edebiyata; aruz vezninden hece veznine geçiş yapmıştır.
*Ali Canip, Genç Kalemler, Türk Yurdu ve Yeni Mecmua’da yayımladığı hece vezninde şiirlerle Beş Hececiler’e yol gösterici olmuştur.
*Genç Kalemler’in başyazarlığını yapmıştır.
*Ali Canip, Genç Kalemler yayım hayatına başlarken Ziya Gökalp ve Ömer Seyfeddin’i derginin yayımına katılmaya ikna eder.
* “Yeni lisan” hareketinin üç ismi bir araya gelmiş olur.
*Ali Canip, Genç Kalemler’de millî edebiyat üzerine çeşitli makaleler yazmış; dil konusunda M. Fuat Köprülü, Cenab Şahabettin ve Süleyman Nazif’le tartışmalara girmiştir.
*Polemik tarzı yazılarında Yektâ Bâhir, Gök Alp ve Celâl Sâkıb takma adlarını kullanır.
*Selânik'in işgali ile Genç Kalemler'de yazı yazanlar istanbul'a göç etmişlerdir.
*“Millî Edebiyat Meselesi” başlıklı yazılarını Türk Yurdu’nda yayımlamıştır.
*Yeni Mecmua, Türk Sözü, Hak, Güneş, Şâir, Âşiyan ve Çınaraltı dergilerinde estetik ve edebiyat konularında ve büyük şahsiyetler üzerine yazılar yazmıştır.
*Araştırmalarını ise Hayat, İstanbul ve Türkiyat Mecmuası’nda neşreder.
*Şiirleri ve teorik yazılarıyla dilin sadeleşmesi, Türk şiirinin millileşmesi için çalışmıştır.
*Sadece, şiir ve polemik yazıları değil, estetik ve edebiyat anlayışı üzerine çeşitli yazılar yazmış; böylece gençlere yol gösterici olmuştur.
*Türk edebiyatı tarihi üzerine yaptığı araştırmalarıyla kalıcı hizmetler ortaya koymuştur.
ALİ CANİP YÖNTEM’İN ESERLERİ:
Şiir: Geçtiğim Yol
Antoloji: Türk Edebiyatı Antolojisi
Makale: Millî Edebiyat Meselesi ve Cenab Bey’le Münakaşalarım
Ders Kitabı: Edebiyat
İnceleme-Araştırma: Epope ve Edebî Nevilerle Mesleklere Dair Mâlûmat, Naima Tarihi
Biyografi: Ömer Seyfeddin, Hayatı ve Eserleri
