ARABA SEVDASI
ESERLER > A B C Ç D E F
ARABA SEVDASI
Eser Sahibi:
Recaizade Mahmut Ekrem
Türü:
Roman
Tema:
Yanlış batılılaşma
Kişiler:
Bihruz Bey, Periveş, Keşfi Bey
Özet:
*Bihruz Bey, bir Osmanlı paşasının, evde özel öğretmenlerle yetiştirilmiş, alafranga yaşama meraklısı, 23-24 yaşlarındaki oğludur.
*Yarım yamalak Fransızca bilir, alafranga kahve ve gazinolara gider, kıyafetlerini Avrupa mallarının satıldığı mağazalardan alır.
*Şık, pahalı ve Avrupa malı fayton arabasıyla eğlence yerlerini dolaşmak onda tutku haline gelmiştir.
*Babası ölünce annesi ile Bihruz Bey’e yüklü miktarda miras kalır.
*Bihruz Bey bu serveti çar çur etmektedir.
*Çamlıca tepesine arabasıyla yaptığı gezilerden birinde güzel bir arabada, bir hanım görür.
*Onun iyi bir aile kızı olduğunu zanneder.
*Hâlbuki “Periveş” adındaki bu kadın bir sokak kadınıdır.
*O, Periveş’e tek görüşte âşık olmuştur.
*Günün her saatinde onu düşünmektedir.
*Ona vermek üzere özene bezene bir mektup yazar ve bir yolunu bulup mektubu ona verir ama konuşmaya cesaret edemez.
*Periveş’i daha sonra bir daha göremeyen Bihruz Bey’in iştahı kesilir ve zayıf düşer.
*Eskiden arada bir gittiği kaleme artık hiç gitmemektedir.
*Kalemdeki memur arkadaşı olan Keşfi Bey onun bu kara sevdasından haberdardır.
*Keşfi Bey aynı zamanda yalancılığıyla meşhurdur.
*Keşfi Bey, Bihruz Bey’e Periveş’i ve ailesini tanıdığını, Periveş’in öldüğünü, birde ablası olduğunu anlatır.
*Bihruz Bey, Keşfi Bey’in anlattıklarına inanır, o gece uyuyamaz, hasta olur.
*Sevgilisinin öldüğüne inanan Bihruz Bey onun mezarını bulmayı kafasına koyar.
*Bir gün Şehzadebaşı’nda Periveş’le karşılaşır; ancak onun Periveş’in ablası olduğunu sanarak Periveş’in mezarını sorar.
*Bu duruma kadın kahkahalarla güler, kendisinin Periveş olduğunu ve kendinin nasıl bir kadın olduğunu anlatır.
*Neye uğradığını ve ne yapacağını bilemeyen Bihruz Bey, yanından uzaklaşmakta olan Periveş’in peşine takılır; ancak peşini bırakması için Periveş tarafından azarlanınca aklı başına gelir.
Detay:
*Araba Sevdası, Recaizade Mahmud Ekrem'in 1898 yılında yayımlanan romanıdır.
*Türk edebiyatının ilk realist romanı sayılan bu yapıtta, Batılılaşmayı gereği gibi kavrayamayıp hazmedemeyen ve Avrupa uygarlığının süs, giyiniş gibi yalnız dış yanını görüp taklit eden kimselerin toplum içindeki gülünç durumları gösterilmeye çalışılmıştır.
*Fransız hayranı, batılaşmayı yanlış anlayan, kendi kültürüne yabancılaşmış ve mirasyedi bir genç olan Bihruz Bey’in Çamlıca gezilerinde karşılaştığı hafif meşrepli Periveş uğruna yaşadıklarını işler.
*Kitap, yazılan ilk realist roman olmasına rağmen okuyucuyu dili yönünden zorlamaktadır.
*Kitap sıradan bir aşk hikâyesini anlatmakla beraber, dönemin gerçeklerine ayna tutar.
*Recaizade Mahmut Ekrem Bey, belki de kendisi ile ilgili bir özeleştiri de yapar satır aralarında çünkü kendisi de o dönemin aydınlarındandır.
*Dönemin toplumu ile ve sosyal yapısı ile ilgili önemli eleştiriler yapmaktadır.
*Aşk hikâyesi ekseninde tüm Osmanlıyı etkileyen batı etkisini incelemektedir.
