CUMHURİYET DÖNEMİ’NDE ELEŞTİRİ (TENKİD)
SINIFLAR > LİSE 3 > LİSE-3 / 8. ÜNİTE: ELEŞTİRİ
CUMHURİYET DÖNEMİ’NDE ELEŞTİRİ:
*Cumhuriyet’in ilk yıllarında daha çok öznel eleştiri örneklerine rastlanırken sonraları nesnel eleştiriler ağırlık kazanmaya başlamıştır.
*Akademik çevreler tarafından esere dönük nesnel eleştiri yöntemleri geliştirilmiş ve uygulanmıştır.
*1940’lı yıllardan itibaren eleştiri türünde hem nitelik hem de nicelik açısından önemli gelişmeler olmuştur.
*Eleştiriye ilgi artmış, yeni eleştirmenler yetişmiştir.
*Eleştirmenlerdeki artış, eleştiri kuramlarındaki çeşitlilik, eleştirimizin kalitesini de yükseltmiştir.
*Edebî eleştiri türünde biçim–içerik, açıklık-kapalılık, eski–yeni, edebiyatta yarar, toplum için sanat, sanat için sanat, yenilik, sanatta güzel ve fayda gibi genel konuların üzerinde durulmuştur.
*Roman ve hikâyede yazarların roman anlayışları, kişiyi canlandırmadaki ustalıkları, bakış açıları, dili ve ayrıntıyı kullanmadaki becerileri ele alınan konulardır.
*Cumhuriyet Dönemi’nde Nurullah Ataç, Vedat Günyol, Orhan Şaik Gökyay, Ahmet Hamdi Tanpınar, Suut Kemal Yetkin, Cevdet Kudret, Orhan Burian, Mehmet Kaplan, Berna Moran, Attila İlhan, Tahir Alangu, Asım Bezirci, Memet Fuat, Cemil Meriç, Rauf Mutluay, Fethi Naci, Metin And, Şerif Aktaş, Hüseyin Cöntürk ve Gürsel Aytaç eleştiri türünde öne çıkan isimlerdir.
*Orhan Şaik Gökyay’ın Destursuz Bağa Girenler; Mehmet Kaplan’ın Şiir Tahlilleri; Berna Moran’ın Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış; Fethi Naci’nin Yüz Yılın 100 Türk Romanı; Gürsel Aytaç’ın Çağdaş Türk Romanı Üzerine İncelemeler adlı eserleri Türk edebiyatında eleştiri türünün tanınmış örneklerindendir.
