DERGİ, DERGİCİLİK, DERGİ HABERLERİ
SINIFLAR > LİSE 2 > LİSE-2 / 8. ÜNİTE: HABER METNİ
DERGİ, DERGİCİLİK, DERGİ HABERLERİ:
Dergi Kavramı ve Tanımı:
1-Dergi, düzenli aralıklarla yayımlanan, belirli bir ya da birkaç ilgi alanına ilişkin haber, makale, deneme, inceleme, araştırma ve eleştiri gibi yazıları, çeşitli edebi ürünleri ya da belirli konulara yönelik derlemeleri içeren ve genellikle resimli olan basılı yayımlara verilen addır.
2-Dergiler; siyaset, edebiyat, teknik, ekonomi vb. konuları inceleyen ve belli aralıklarla çıkan süreli yayımlardır.
3-Siyaset, yazın, teknik, sanat, spor ve bilimle çeşitli konuları gazeteden daha geniş ele alan süreli yayımdır.
*Tarihsel kökleri almanaklara (yıllık) dayanır.
*Dergilerde araştırma, inceleme, deneme, gezi yazısı gibi birçok türde metne yer verilirken haber yazıları da dergi sayfalarında yer alır.
*Dergiler, içeriksel olduğu kadar görsel olarak da okurların ilgisini çekmeyi başarmıştır.
*Olayları ayrıntılı bir biçimde ele alabilme özelliğine sahip olan dergiler, bu haberleri görsel olarak da süsleyebilmektedir.
*Dergiler, kamuoyu oluşturmada da önem taşımaktadır.
*Olayları görsel-işitsel iletişim araçlarından takip edenler, daha ayrıntılı bilgi ve açıklamalar için dergilere yönelmişlerdir.
*Dergi, kitapla gazete arasında geniş bir boşluğu doldurmaktadır.
*Kitap uzun soluklu okumayı gerektirmekte, gazete ise hem kısa sürede hazırlanmakta hem de kısa sürede tüketilmektedir. Oysaki dergi, konuları derinlemesine ele alabilmekte ve okura sunabilmektedir.
*Okurlar, dergiyi tercih etmelerini şu nedenlere bağlamaktadırlar:
-Hayatı anlamak ve anlamlandırmak.
-Gündelik olandan kalıcı olana ulaşmak.
-Yaşadığı güne tanıklık ederken tarihi olanı kaydetmek.
*Dergi okuru, kitap okuru ile gazete okurunun arasında bir kulvara yerleşir.
*Dergi okuru daha dinamik bir profile sahiptir.
Dergi ve Dergi Yayımcılığı:
*Bir yayımın dergi olarak nitelendirilebilmesi için öncelikle düzenli aralıklarla yayımlanması gerekmektedir. *Bu aralık, ideal olarak en az bir hafta, en fazla üç ay olmalıdır.
*Haftalık dergiler hem gündemi daha yakından takip edebilmekte hem de kısa bir zaman dilimiyle okur karşısına çıktıklarından okurun dergiyi sahiplenme şansı artmaktadır.
*Bir dergi, diğer yayımlardan bağımsız olarak dağıtılmalıdır.
*Bir gazeteyle birlikte verilen ek, dergi olarak kabul edilmemelidir.
*Okurları tarafından talep edilmesi ya da para karşılığı satın alınması ve ciltlenmiş olması da dergilerin önemli özelliklerindendir.
*Yani bir yayının okurlar tarafından dergi olarak algılanabilmesi için bünyesinde beş temel özelliği barındırması gerekmektedir:
-Düzenli bir yayım aralığının bulunması gerekir.
-İçinde okunacak metinlerin yer alması gerekir. Özellikle haber dergilerinde yer alan dosya konuları, okurların en fazla ilgisini çeken bölümlerdir.
-Okurlar tarafından talep edilmesi ya da para karşılığında satın alınması gerekir.
-Diğer yayımlardan bağımsız olarak dağıtılması gerekir.
-Ciltli olması gerekir.
*Dergi yayımcılığı, okuyucu ve yazarlar arasındaki etkileşime çok daha açık bir yayımcılık türüdür.
*Dergi yayımcılığı bir yandan gündelik olana, gelişen ve değişene dair iletileri içerirken öte yandan kalıcı olanı belirler ve saklar.
*Ünlü Türk yazar ve düşünür Cemil Meriç, bir derginin varlığını sürdürmesini bir savaşta kazanılan zafer kadar değerli görmekte ve bu konuyla ilgili olarak şunları söylemektedir:
“Kitap fazla ciddi, gazete fazla sorumsuz. Dergi, hür tefekkürün (düşünce) kalesi. Belki serseri ama taze ve sıcak tefekkür. Kitap, çok defa insanın eseri, tek düşüncenin yankısı; dergi bir zekâlar topluluğunun, bir neslin vasiyetnamesidir dergi. Vasiyetnamesi, daha doğrusu mesajı. Kapanan her dergi, kaybedilen bir savaş, hezimet veya intihardır.”
Dergi Haberleri:
*Dergilerde yer alan haberler, o derginin alanı ile ilgili olur.
*Dergilerde yer alan haberler gazete haberlerine göre daha uzun olabilir.
*Bu haberlerde ayrıntılara daha fazla yer verilir.
*Dergi haberlerinde habere konu olan alanla ilgili terimlere yer verilir.
*Dergi haberlerinde gazete haberlerinde olduğu gibi haberle ilgili fotoğraflara, resimlere, belgelere, tablolara yer verilir.
*Dergi haberlerinde uzun bir zaman aralığı ele alındığından kesin cümleler yerine daha özel, edebî ya da bilimsel anlatım biçimleri kullanılır.
*Ayrıntıları ile işlenebilme olanaklarına sahip dergi haberleri, özel bir okuyucu kitlesine sahip olduğundan herkesin anlayabileceği anlatım biçimlerinin dışında ifadeler kullanabilir.
Dergilerin Haber Kaynakları:
*Dergi haberciliğinde diğer kitle iletişim araçlarının haber toplarken kullandıkları birinci el ve ikinci el haber kaynakları kullanılmaktadır.
*Ancak dergi haberciliğinde daha derinlemesine incelemeler yapıldığı için kullanılan kaynakların sayısı da artmaktadır.
*Haberler, dergi haberciliğinde görsel malzemeyle desteklendiği için fotoğraf kullanımı fazladır.
*Dergilerde kullanılan fotoğrafların kaliteli olması da önemlidir.
*Dergi haberciliğinde uzmanlaşmayla birlikte farklı içeriklerde hazırlanan dergilerin haber kaynakları da farklılıklar göstermektedir.
*Haber kaynağı bazen bir yöre insanı, bazen doğanın kendisi, bazen de sayısal birtakım veriler olabilmektedir.
*Dergi haberlerinde güncelliği sona ermeyen konularla ilgili haberler tercih edildiğinden bu konularla ilgili röportajlar, görüşmeler, anketler, haberle birlikte sunulabilmektedir.
*Dergi haberlerine diğer kitle iletişim araçlarının yayımları kaynak olabildiği gibi dergiler de gazetelere ve görsel işitsel medya kuruluşlarına kaynak olabilmektedir.
*Dergilerin uzmanlık alanlarına göre haber kaynakları da farklılıklar göstermektedir.
*Örneğin, sektör yayımcılığı yapan dergilerin haber kaynakları o sektörle ilgili kişilerdir.
*Hizmeti veya malı üreten, o ürünü kullanan kişiler gibi birinci el kaynaklar, sektörle ilgili yayımlanmış eserler, sektörel kuruluşların basın bültenleri gibi ikinci el kaynaklar haber kaynağı olarak kullanılabilmektedir.
*Dergi haberleri, daha çok araştırma ve inceleme yapılan konularla ilgilidir.
*Konu belki daha önce basın tarafından ele alınmıştır ancak dergi haberciliğinde daha önce ele alınan konuların detaylı bir şekilde incelenmesi ve araştırılması söz konusudur.
*Açıklanamayan, elenen, atlanan noktalar ortaya çıkarılmaya çalışılır.
*Sorulmayan sorular sorulur. Böylelikle olay ayrıntılı bir şekilde incelenir.
*Dergilerde uzmanlık alanına göre bazen herhangi bir konu, gözlemler ve araştırmalar sonucunda haberleştirilebilmektedir.
*Röportajlar da dergi haberlerinde çok sık kullanılan bir yöntemdir.
*Konuyla ilgili doğru kişilerle yapılan röportajlar haberin okunma oranını arttırmaktadır.
*Özellikle sağlık haberleri uzman görüşüyle desteklenerek hazırlanmalıdır.
