EŞREFOĞLU RUMİ HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
SANATÇILAR > SANATÇILAR
EŞREFOĞLU RUMİ: (14. YÜZYIL)
*Divan ve halk şairi, âlim, mutasavvıf.
*Asıl adı Abdullah'tır.
*Babasının ismi dolayısıyla genellikle Eşrefoğlu, Eşrefzâde veya İbnül Eşref olarak anılmıştır.
*Eşrefoğlu Rûmî; Anadolu’nun Türkleşmesi ve Türklerin İslamiyet’i hayat tarzı haline getirmelerinde rol alan ve Anadolu’da Mevlevilikten sonra Ehl-i Sünnet tarikatlarının yayılmasında emeği geçen önemli mutasavvıflarımızdan biridir.
*Eşrefoğlu eğitimini İznik'te almıştır.
*Babası ve dedesi mutasavvıf olsa da daha çok ilmi eğitim görmüştür.
*Eşrefoğlu tasavvufi yola giriş yapmak istediğinde Bursa'nın ünlü velilerinden Emîr Sultan'a bağlanmak ister. Fakat Emir Sultan onu Ankara'ya, Hacı Bayram Veli'ye gönderir.
*Bir süre Hacı Bayram Veli'nin dergâhında kaldıktan sonra, öneri üzerine Hama'daki kâdirî şeyhi Şeyh Hüseyn-i Hamevî'ye gider.
*Buraya ailesi ile birlikte gider ve bir zaman burada kalır.
*Sonunda Hama'dan İznik'e geri döndüğünde Eşrefoğlu büyük bir mutasavvıftır.
*İznik'te başlarda münzevi bir yaşam sürse de daha sonraları halkla iletişime geçmiş kendi tasavvufi görüşünü yaymıştır.
*Burada Eşrefoğlu Rumi kurucusu olduğu ve Kâdirîliğin bir kolu olan Eşrefîliği yayar.
*1469 yılında yine İznik'te vefat eder. Türbesi İznik'tedir.
*Eşrefoğlu’nun şiirlerinde Yunus Emre tesiri kuvvetle hissedilir.
*Eşrefoğlu eserlerinde genelde yalın bir Türkçeyi tercih etse de az da olsa Arapça ve Farsça sözcükler de kullanır.
*Hece ve aruz veznini başarıyla kullanmış, lirik şiirler yanında didaktik manzumeler de yazmıştır.
*Eserlerinde tasavvufi etki rahatlıkla görülebilir.
*En çok işlediği konu tasavvuf olduğu gibi genellikle kullandığı motifler ve kurgusal unsurlar da tasavvufi imgelerdir.
*Bunun dışında eserleri genel dini öğütler de içerir.
*Her ne kadar teknik bakımdan çok büyük başarı göstermese de, Türk tasavvufi halk edebiyatının önemli isimlerindendir.
*İlâhîlerinden birçoğu bestelenerek, bugün dahi pek çok yerde okunmaktadır.
*Onun didaktik mahiyetteki mensur eserlerinde ise devrinin halk dilini en iyi bir şekilde kullanmış olması ve bu sayede tasavvufî ahlakın halk arasında yayılmasında büyük rol oynamıştır.
*Eşrefoğlu'nun en önemli eseri Divan'ı olsa da, Müzekinnüfûs isimli meşhur bir eseri de bulunur.
*Müzekinnüfûs, dini ve tasavvufi nasihatler içeren bir eserdir.
EŞREFOĞLU RUMİ’NİN ESERLERİ:
Divan, Müzekki’n-Nüfûs, Tarikatnâme, Delâilü’n-Nübüvve, Fütüvvetnâme, İbretnâme, Ma’zeretnâme, Hayretnâme, Münacaatnâme, Esrârü’t-Tâlibin, Tacnâme, Elestnâme, Nasihatnâme, Cinânü’l-Canân
