EBUBEKİR HAZIM TEPEYRAN HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
SANATÇILAR > SANATÇILAR
EBUBEKİR HAZIM TEPEYRAN: (1864-1947)
*Milli Edebiyat Dönemi yazarı, şair, devlet adamı.
*1864’te Niğde’de doğmuştur.
*Niğde Rüştiyesi’ni bitirmiş; özel derslerle Arapça, Farsça, Fransızca öğrenmiştir.
*Bir süre Tahrirat Kalemi’nde görev yapmıştır.
*Niğde’de teftişe gelen Konya valisi Müşir Mehmet Sait Paşa ile tanıştıktan sonra hayatında pek çok şey değişmeye başlayacaktır.
*Davet üzerine, Konya Maarif Meclisi Kâtibi olarak görev alır.
*Burada Vilayet Gazetesi’ne yazar. İlk şiirleri bu gazetede yayımlanır.
*Kastamonu Vilayeti Mektûbî Mümeyyizliği’ne atanan Ebubekir Hâzım, bu şehirde kaldığı altı yıl boyunca bir yandan da Vilayet Gazetesi yazarlığı ve Îdâdî Mektebi’nde öğretmenlik yapmıştır.
*Çeşitli illerde valilik yapar.
*Bir ara İstanbul belediye başkanlığı da yapmıştır.
*Mütareke döneminde iki kez içişleri Bakanlığı yapmıştır.
*Kuvay-ı Miiliye’ye yardım ettiği gerekçesiyle işgal ordusu tarafından kurulan Harp Divanı’nda yargılanıp idama mahkûm edilmiştir.
*Bu cezadan son anda kurtulmuş; cezası kürek mahkûmiyetine çevrilmiştir.
*Temyiz, kararı bozunca gizlice Anadolu’ya geçer.
*Ankara hükümeti tarafından Sivas ve Trabzon valiliklerine getirilmiştir.
*Cumhuriyet Döneminde de milletvekilliği yapar.
*Sanatçı 1947’de vefat etmiştir.
*Ebübekir Hâzım Bey, yaşamı boyunca “Türkçe, Fransızca” şiir, anı ve öyküler yayımlamıştır.
*Yazı hayatına şiirle başlayan sanatçının Konya Vilayet gazetesinde yayımlanan şiirleri, bazı çevreleri rahatsız ettiği için şiiri bırakmıştır.
*Devlet adamlığı süresince edindiği gözlemlerini, öykü niteliğinde anlatmıştır.
*Hikâyelerinde Servetifünun hikâyeciliğinin etkisi vardır.
*Hikâyeleri de pek bir varlık gösterememiştir.
*Asıl ününü tek romanı “Küçük Paşa”yla sağlamıştır.
*Bu eser, konusuyla dikkat çekmiştir.
*Gerçekçi bir köy romanıdır.
* “Küçük Paşa”, Anadolu’nun ücra bir köşesinden İstanbul’da bir konağa getirilen bir çocuğun başından geçenleri anlatır. Bu çocuk daha sonra tekrar köye gönderilmiştir.
*Köyden ve köylülerin yaşamından söz eder.
*Nabizade Nazım’ın Karabibik’inden sonra köyü konu edinen ikinci eser olmuştur.
*Anadolu köylerini anlatırken sık sık sosyal eleştirilerde bulunur.
*Anadolu köyü gerçek ve nesnel çizgilerle yansıtılmıştır.
*Tepeyran, yıllar sonra şiire yeniden başlamıştır.
*Yazar Oktay Akbal'ın dedesidir.
EBUBEKİR HAZIM TEPEYRAN’IN ESERLERİ:
Şiir: Les Fleurs Dégénérés, Kar Çiçekleri
Roman: Küçük Paşa
Hikâye: Eski Şeyler
Anı: Canlı Tarihler-1, Belgelerle Kurtuluş Savaşı Anıları, Zalimane Bir İdam Hükmü
Diğer: İdarî-İctimaî Sanihat
