GÜVAHİ HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
SANATÇILAR > SANATÇILAR
GÜVAHİ: (16. YÜZYIL)
*Divan edebiyatı şairi, asker.
*Kaynaklarda Güvahi hakkında fazla bilgi yoktur.
*Kâtip Çelebi, asıl adını Mehmed, babasının adını ise Abdullah olarak verir.
*Sipahi olduğunu, ordu ile Çaldıran Seferi’ne çıktığını biliyoruz.
*Geyveli olarak gösterilirse de Geyve’ye sonradan yerleştiği ve orada öldüğü sanılmaktadır.
*Eserlerinde öğüt vermiştir ve öğüt verirken atasözlerinden yararlanmıştır.
*Dönemin tezkire yazarları, “Şiirlerinde zarafet yoktur.” yargısında bulunmuştur.
*Klâsik edebiyat ölçüleri içinde bu yargı doğru gibi görünse de özellikle Pend-Nâme dil ve folklor açısından büyük önem taşır.
*Güvâhi'nin eserleri konusunda da tezkirelerde farklı bilgiler yer almaktadır.
*Güvâhî çalışmasına Kenzü'l-Bedâyi adını vermiş, fakat eser daha sonra dâhil olduğu türün adıyla anılarak Pend-nâme olarak tanınmıştır.
*Kâtip Çelebi eseri Kenzü'l-Bedâyi diye zikreder.
*Güvahî’nin ayrıca 117 beyitlik Gurbet-nâme ve 396 beyitlik İbret-nâme adlı mesnevî tarzında iki küçük eseri daha vardır.
GÜVAHİ’NİN ESERLERİ:
Pendname (Kenz-ül-Bedayi), Gurbet-nâme, İbret-nâme
Pendname / Kenz-ül-Bedayi:
*Pendname 16. yüzyıl divan edebiyatının önde gelen eserlerindendir.
*Pend-nâme, Attâr'ın Pend-nâme'si örnek alınarak, mesnevi tarzında, aruzun Mefâîlün / Mefâîlün / Feûlün kalıbıyla yazılmış, 2133 beyitlik bir öğüt ve ahlak kitabıdır.
*Fabl ağırlıklıdır.
*Eserde 500 kadar atasözü ve deyime yer verilmiştir.
*Klasik edebiyatımızda bir atasözleri kitabı olarak kabul edilmiştir.
*60 kadar öğüt verici öykü yer almaktadır.
*Eser, muhtemelen Yavuz'un adına düşünülmüş, ama onun ölümü üzerine Kanuni'ye sunulmuştur.
