HÜSEYİN CAHİT YALÇIN HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
SANATÇILAR > SANATÇILAR
HÜSEYİN CAHİT YALÇIN: (1875-1957)
*Servet-i Fünûn dönemi yazarı, milletvekili, siyaset adamı, öğretmen, gazeteci, çevirmen, eleştirmen.
*Balıkesir’de doğmuştur.
*Mülkiye Mektebi’ni bitirdikten sonra Maarif Nezâreti’nin çeşitli kalemlerinde çalışmıştır.
*Öğretmenlik ve müdürlük yapmıştır.
*II. Meşrutiyet’in ilânıyla İttihatçılar’ın safında siyasî hayata atılır.
*İstanbul mebusu olarak meclise girer.
*Birçok gazeteciyle girdiği polemikleriyle geniş yankı uyandırmış ve basında büyük şöhret kazanmıştır.
*Atatürk’e ve İnönü hükümetlerine yönelttiği sert eleştiriler ve İttihatçı kadroyu ısrarla savunması yüzünden üç defa tutuklanıp İstiklâl Mahkemesi’ne sevkedilmiştir.
*Atatürk’ün ölümüne kadar siyasetin dışında kalır.
*1938’de İnönü’nün teklifi üzerine yeniden siyasete döner.
*1957 seçimlerine çok az bir süre kala 18 Ekim 1957’de zatürreden ölmüştür.
*Koyu alafrangacılığın ve “salon edebiyatı”nın temsilcilerinden; Servet-i Fünûn edebiyatının (Edebiyât-ı Cedîde) önemli isimlerindendir.
*Edebiyat hayatına hikâye, roman ve mensur şiir yazarak başlayan Hüseyin Cahit, daha sonra gazetecilik, eleştiri ve çeviri alanlarında eserler vermiştir.
*“Tanin” ve daha sonra “Renin” gazetesini çıkarmıştır.
*Şöhretini yazdığı edebî tenkit ve girdiği polemiklerle kazanan Hüseyin Cahit, Servet-i Fünûn edebiyatına yöneltilen eleştirilere etkili ve susturucu cevaplar vermiştir.
*Muallim Naci döneminden kalma eski edebiyat taraftarlarına verdiği cesur cevaplarla Servetifünun Edebiyatının bir nevi sözcüsü durumuna gelmiştir.
*Edebiyat-ı Cedidecileri Dekadanlıkla suçlayan Ahmet Mithat Efendi’yle de çok sert tartışmalara girmiştir.
*Bu eleştirilerde estetik, edebiyat tarihi, roman sanatı ve roman tenkidine dair birçok husus söz konusu edilir. Batı edebiyatı akımları ve büyük romancılar tanıtılır.
*Eski edebiyata karşı yeniliği ve yeni edebiyatı savunan yazılar yazmıştır.
*Servet-i Fünun’un sözcüsü niteliğinde kaleme aldığı yazıları, “Kavgalarım” adlı yapıtında toplamıştır.
*Edebiyat-ı Cedide Kütüphanesi’nin kurulmasını sağlamıştır.
*Hüseyin Cahit’in kullandığı dil, diğer Servetifünun sanatçılarına göre daha sade ve yapmacıksızdır.
*Hüseyin Cahit’in dilindeki bu sadeliğin en önemli nedeni Arapça ve Farsça kelimelere tam anlamıyla hâkim olamamasıdır.
*Eserlerinde İstanbul dışına pek çıkmamıştır.
*Oluşturduğu tipler genelde Batıya özenen zengin ve aydın kişilerdir.
*İklimin insanlar üzerinde etkisi olduğunu, bunun da dolaylı olarak edebiyata yansıdığını ortaya koyar.
*Edebiyat ile coğrafya arasında bir ilişki olduğuna inanır.
*Yazar “determinist” bir bakışla çevre ve sosyal şartların insan psikolojisini ve davranışlarını tayin ettiği görüşündedir.
*“Sanat için sanat” anlayışını savunmuştur.
*Realizm akımının etkisi görülür. Gerçekçi bir anlatım sergiler.
*Eserlerinde gözlemlerini yansıtmıştır.
*Hikâyelerini natüralist bir bakışla yazdığı söylenebilir.
*Servet-i Fünûn edebiyatı devresinde yazdığı hikâyelerin çoğunda gençlerin karamsarlığını, hayattan ve toplumdan uzaklaşarak tabiata ve hayalî aşklara sığınmasını anlatmaktadır.
*Bazı hikâyelerinde ferdîlikten sıyrılıp sosyal tasvire, özellikle kadınların toplum hayatındaki yerini ve uğradıkları haksızlıkları göstermeye yönelmiştir.
*Hikâyeleri teknik açıdan pek başarılı değildir; ancak olayların anlatımında başarılıdır.
*Hüseyin Cahit’in aynı derecede önemli bir başka yönü de 1896-1948 yılları arasında devam eden tercüme faaliyetleridir.
*Fransızcadan çevirdiği ve Fransız İhtilalı’nı konu alan “Edebiyat ve Hukuk” adlı makalesi, Servetifünun dergisinde yayımlanınca bu dergi kapanmış, topluluk dağılmış ve Servetifünun Edebiyatı sona ermiştir.
*Servet-i Fünûn dergisinin 1901’de kapatılmasından sonra o da edebi hayattan ayrılmıştır.
*1908’den sonra değişik bir hüviyete bürünen Hüseyin Cahit, bu hüviyetini hayatının sonuna kadar devam ettirir.
*Hüseyin Cahit’in siyasî şöhreti edebî faaliyetlerini gölgelemiştir.
*Fransız ve İtalyan edebiyatından bazı roman ve öyküler çeviren sanatçı, çeşitli konulardaki bilim eserlerini “Oğlumun Kütüphanesi” başlığı altında yayımlamıştır.
*Siyasî makalelerinde millî hâkimiyet, hürriyetçi parlamentarizm, liberalizm, evrimcilik ve ferdiyetçilik yolundaki fikirler de sık sık vurgulanır.
HÜSEYİN CAHİT YALÇIN’IN ESERLERİ:
Roman: Nadide, Hayal İçinde
Öykü: Hayat-ı Muhayyel, Niçin Aldatırlarmış?, Hayat-ı Hakikiye Sahneleri (Hikaye, fıkra, mensur şiirler var)
Eleştiri: Kavgalarım
Anı: Edebi Hatıralar, Siyasal Anılar, Malta Adası’nda, Meşrutiyet Hatıraları
Biyografi: Talat Paşa
Dilbilim: Türkçe Sarf ve Nahiv
Siyaset: Benim Görüşümle Olaylar
Makale: Seçme Makaleler
Bazı çevirileri:
Pierre Loti’den İzlanda Balıkçıları
Leon Marillie’den Hürriyyet-i Vicdân
Tollio Murri’den Kürek Cehennemi
Joseph de Guignes’den Hunlar’ın, Türkler’in, Moğollar’ın ve Daha Sair Tatarlar’ın Târîh-i Umûmîsi
Leone Caetani’den İslâm Tarihi
Vilfredo Pareto’dan Sosyalist Meslekleri
Emile Durkheim’den Din Hayatının İbtidaî Şekilleri
Yrjö Hirn’den Sanâyi-i Nefîsenin Menşeleri
Stuart Mill’den Hürriyet
A. Lawrence Lowel’dan İngiltere’nin Hükûmeti
Alfred Binet’den Ruh ve Beden
Etienne Vacherot’dan Demokrasi
Jacques Bainville'den Fransa Tarihi
Busbeke’ten Türk Mektupları
Adolf Hitler’den Kavgam
Arthur Koestler’den Sovyet Efsanesi ve Hakikat: Kızıl Rusya’nın İç Yüzü
