NAİLİ HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
SANATÇILAR > SANATÇILAR
NAİLİ / NAİLİ KADİM (17. YÜZYIL)
*Divan edebiyatı şairi.
*19. yüzyılda yaşamış ve aynı mahlası kullanmış olan şairden (Manastırlı Nâilî’den) ayırabilmek için "kadîm" sıfatıyla anılır.
*Asıl adı Mustafa olup İstanbul doğumlu Türk divan şairidir.
*Ufak tefek, zayıf yapılı biri olduğu, anne ve babasını gençliğinde yitirdiği sanılıyor.
*Nâilî kendisinin de deyimiyle “fakr-u zaruret” bir hayat yaşamıştır.
*Nâilî’yi çekemeyenlerin attığı iftiralar yüzünden ömrünün sonlarına doğru Köprülüzade Fazıl Ahmed Paşa döneminde Edirne’ye sürgüne gönderilmiştir.
*Ömrünün son yıllarını gurbette acı içinde geçiren Nâilî, bağışlanması için çok uğraşmış, çeşitli devlet büyüklerine, bilhassa Köprülüzade’ye pek çok şiirler, mektuplar yazmıştır.
*Bağışlandıktan sonra İstanbul’a döndü, 1666’da da yaşamını yitirdi.
*Nâilî’nin yaşadığı dönemden itibaren tüm kaynaklar onun şiirini övmüş, şiire yenilik getirdiğinden bahsetmişlerdir.
*Sultan 1. İbrahim döneminde şöhretinin doruğuna çıkmıştır.
*Devlet büyüklerine kasideler yazdı. Ama asıl gazelleriyle tanınır.
*Nâili'nin eserlerinde etkisi görülen şairler, çağdaşı olan Nefî ile Neşatî başta olmak üzere Şeyhülislam Yahya, Şeyhülislam Bahâî, Tıflî, Vecdî gibi şairlerdir.
*Şiirlerini, duygu ve düşünceleri ifade ederken aşırıya kaçmadan divan şiirinin tüm olanaklarını en iyi şekilde kullanarak yazdı.
*Şiirlerinde anlam derinliğine önem vermiştir.
*Nâilî’nin beyitlerinde hayale geniş yer vardır ve hayaller genişledikçe beyiti anlamak zorlaşır.
*Izdırap, Nâilî’nin şiirlerinde geniş yer tutar.
*Nâilî’nin mübalağası hemen hemen her zaman soyut kavramlar üzerine kurulmuştur.
*Nâilî’nin şiirlerindeki dil, genellikle süslü ve ağdalı bir dildir.
*Uzun tamlamalar dikkat çeker.
*Naili, şiirde eski, kalıplaşmış mazmunları terkederek bunların yerine yeni mazmunlar buldu.
*Sebk-i Hindi akımının temsilcilerindendir.
*Özlü, ahenkli, topluma yönelik şiirler yazma gayreti içinde olmuştur.
*Nâilî tasavvufu bir amaç değil, bir araç olarak görür.
*Tesiri çağdaşlarından itibaren Yahya Kemal'e kadar devam etmiş ve yeni bir neo-klasizim şeklinde kendini göstermiştir.
*Naili-i Kadim “Divan”ı başlıca eseridir.
*Eser alışılmış bir Divan tertibindedir.
*Başta dini şiirler, (münacaat vs), kıt’alar, rubai ve müfredler, şarkılar ve tarihler sıralanmıştır.
*Divan’da 4413 beyitlik 2 münacaat, biri Hz. Ali, diğeri Hz. Hüseyin, sekizi de Hz Muhammed’le ilgili 10 na’at, 29 medhiye, terci-i bend şeklinde bir mersiye, 4 müseddes, 1 terkib-bend, 1 tahmis, 390 gazel, 1 müstezad, 18 kıt’a, 8 rubai, 5 beyit, 11 şarkı ve 6 tarih vardır.
NAİLİ’NİN ESERLERİ:
Divan
