PARNASİZM (ŞİİRDE GERÇEKÇİLİK) NEDİR ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
SINIFLAR > LİSE 3 > LİSE-3 / 1. ÜNİTE: GİRİŞ
PARNASİZM: (ŞİİRDE GERÇEKÇİLİK)
*19. yüzyılın ikinci yarısında, romantizme tepki olarak oluşan şiir akımıdır.
*Realizm ve natüralizmin şiire uyarlanmış halidir.
*1886'da "Parnas" adlı derginin yayınlanmasıyla ortaya çıkmıştır.
*Realistlerin romanda yaptığını parnasçılar şiirde yapmıştır.
*Pozitivist anlayış bu akıma da hâkimdir.
PARNASİZM AKIMININ ÖZELLİKLERİ:
*Sadece şiirde görülen bir akımdır.
*“Şiirde realizm” olarak görülür.
*"Sanat için sanat" anlayışı benimsenmiştir.
*Klasikler gibi Eski Yunan ve Latin mitolojisine büyük hayranlık duyarlar.
*Geçmiş zamanın olay ve kişileri ele alınmış, uzak ve yabancı ülkelerin kültür ve efsanelerinden yararlanılmıştır.
*Sanatın amacı güzelliği yakalamaktır.
*Tabiat, temel malzeme olarak ele alınır.
*Nesnelerin dış görünüşü aktarılır.
*Şiirde biçim güzelliğine (ölçü-kafiye-ritim-ahenk) büyük önem verilmiştir.
*Biçim güzelliği her şeyin üstündedir. Kafiye şiirin altın çivisidir.
*Bir kuyumcu titizliğiyle çalışmışlardır.
*Sözcüklerin bir arada kullanılmasından doğacak müziği de şiir için gerekli görmüşlerdir.
*Konu sınırlaması yoktur ama milli, ahlaki ve sosyal meselelerden uzak durulmuştur.
*Egzotik konuları işlemişlerdir.
*Lirizmden uzaklaşılmıştır.
*Duygu yerine düşünce öne çıkmıştır.
*Tabiat tasvirlerine, felsefi düşüncelere geniş yer verilir.
*Dış dünya nesnel bir bakışla anlatılır.
*Ayrıntılı ve nesnel betimlemeler yer alır.
*“Tasvirci şiir” olarak değerlendirilmiştir.
*Parnasyenler tarihlerindeki üstün dönemlere, yükselişlere özlem duymuşlardır.
*Seçkinlere hitap ederler.
*Şiir, “fildişi kule”ye çekilmiştir.
*Sanatçı “saf şiir”i yakalamaya çalışır.
*Sözcüklerin seçiminde dikkatlidirler.
*Eserlerinde kendi duygu ve düşüncelerine yer vermemiş; objektif davranmışlardır.
*Şiiri; ışık, gölge, renk ve çizgilerle sağlamayı düşünmüşlerdir.
*“Resim yapar gibi şiir yazma anlayışı”nı benimsemişlerdir.
*Onlar için çok sayıda eser vermek yerine az ama nitelikli yapıtlar oluşturmak daha doğrudur.
*Parnasyen şiirde karamsar bir atmosfer mevcuttur.
*Parnasyenler daha çok sone tarzını tercih etmişlerdir.
PARNASİZM AKIMININ DÜNYADAKİ TEMSİLCİLERİ:
Théophile Gautier, Théodore de Banville, François Coppée, José María de Heredia, Sully Prudhomme, Leconte de Lisle
TÜRK EDEBİYATINDA PARNASİZM:
*Parnasizm Türk edebiyatına Servet-i Fünun döneminde girer.
*İlk izleri Cenap Şahabettin’de olsa da bu akımın en belirgin etkileri Tevfik Fikret’te görülür.
*Kimi yönleriyle Yahya Kemal bu akımdan izler taşır.
*Parnasizmden etkilenen Yahya Kemal de Osmanlı’nın ihtişamlı dönemlerini şiirde konu olarak seçmiştir.
PARNASİZMİN TÜRK EDEBİYATINDAKİ TEMSİLCİLERİ:
Cenap Şehabettin, Tevfik Fikret, Yahya Kemal Beyatlı
