SEHİ BEY HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ - TYT TÜRKÇE - AYT EDEBİYAT ( YKS ) / SONER HOCA

SONER HOCA İLE TÜRKÇE / EDEBİYAT

İçeriğe git

SEHİ BEY HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ

SANATÇILAR > SANATÇILAR
SEHİ BEY: (16. YÜZYIL)
*Divan edebiyatı şairi/yazarı, kâtip.

*Şair ve Anadolu sahasının ilk tezkire yazarı olan Sehî Bey, Edirne’de doğdu.
*Hayatı kâtiplikle geçmiştir.
*Ünlü Divan edebiyatı şairi Necati'nin yanında yetişti.
*Dönemin en çok rağbet gören isimlerinden oldu.
*Şairlik bakımından zayıf olmakla birlikte, onu önemli kılan “Heşt Bihişt” adlı tezkiresidir.  
*Sehî Tezkiresi’nin en önemli tarafı, Osmanlı Devleti sınırları içerisinde yetişen şairleri ilk kez bir tezkire halinde toplaması ve böylece birçok şairi unutulmaktan kurtarmasıdır.
*Sehî Bey’in dili süs ve özentiden uzak, sade ve açık, Türkî Basit anlayışına uygun bir dildir.   
*Sözü uzatmaktan kaçınmış olmakla birlikte bazen cümleleri yarım veya eksik bırakmıştır.
*Sehî Bey, Anadolu’da şuara tezkireciliğini başlatmış ve bu bakımdan, kendisinden sonra gelenlere örnek olmuştur.
*Divan’ı vardır.


SEHİ BEY’İN ESERLERİ:
Divan, Heşt Bihişt


HEŞT BİHİŞT: (Sekiz Cennet)
*Sekiz tabakadan oluşur.
*1538 yılında yazılmıştır.
*Anadolu sahasının ilk tezkiresidir.
*Herat ekolü tezkireleri örnek almıştır (özellikle Mecalisü’n-nefais’i).
*Devrin hükümdarı Kanuni Sultan Süleyman’a sunulmuştur.
*Tezkire içerisinde 241 şair yer almaktadır.  
*Tezkire-i Şehî olarak da bilinen tezkire, bir önsöz, her birine “bihişt” (cennet) adı verilen sekiz tabaka ve bir hâtimeden oluşur.
*Yazar, sekiz tabakaya ayırdığı eserinde, her tabakada, ele alacağı şairlerin sınıf ve sınırını o tabaka başına koyduğu küçük bölümle izah etmiş, tabakanın sonuna eklediği tetimme ile de yazdığı bölümdeki şairlerin özelliklerini bir kez daha kısaca anlatmıştır.  
*Şairlerin sıralamasında herhangi bir tertip gözetmeyen yazar, Abdurrahman-ı Câmî’nin Bahâristân ve Devletşah’ın Tezkiretü’ş-şuara’sından etkilenmiştir.
*Bununla birlikte Alî Şîr Nevâyî’nin tezkiresini de örnek almış ve bunu da eserinin önsözünde açıklamıştır.
*Eser dönemine göre oldukça sade, samimi ve yerli bir dille yazılmıştır.

Tabakaların içeriği:  
1.Tabaka: Devrin padişahı Kanunî Sultan Süleyman (Muhibbî).
2.Tabaka: Başlangıçtan Kanunî Sultan Süleyman’a gelinceye kadar şiir yazmış padişah ve şehzadeler.
3.Tabaka: Vezir, kazasker, defterdar, nisancı, beybeybeyi gibi devlet büyükleri.
4.Tabaka: Bilgin şairler.
5.Tabaka: Sehî Bey’den önce yaşamıs ve ölmüş şairler.
6.Tabaka: Sehî Bey’in gençliğinde ün yapmış olan, birçoğu ile tanışma fırsatı bulabildiği şairler.
7.Tabaka: Eserin yazıldığı tarihte hayatta bulunan ünlü şairler.
8.Tabaka: Eserin yazıldığı sırada yeni yeni duyulmaya başlanan, Sehî’nin kabiliyetli bulduğu “nev-heves”, genç sairler.

İçeriğe dön