YENİŞEHİRLİ AVNÎ HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
SANATÇILAR > SANATÇILAR
YENİŞEHİRLİ AVNÎ / HÜSEYİN AVNİ BEY (19. YÜZYIL)
*Divan edebiyatı şairi, kâtip.
*Türk edebiyatının Batı tesirine girdiği sıralarda eski tarzı devam ettiren son divan şairlerindendir.
*Tahminen 1826'da, bugün Yunanistan sınırları içinde kalmış olan Yenişehir'de (Larisse) doğdu.
*Hüseyin Avni'nin nerelerde ve hangi mekteplerde tahsil gördüğüne dair kaynaklarda fazla bilgi yoktur.
*Sami Paşanın Vidin valiliğine tayininde Avni Bey de onun kâtiplik vazifesini üstlendi.
*Farklı yerlerdeki memurluklarından sonra İstanbul Şehremâneti'nde çalıştı.
*Hakkında yazılanlardan ve divanındaki birçok şiirden hayatının zaruret içinde geçtiği anlaşılıyor.
*7 Ekim 1883'te vefat etti.
*Avni Bey kekeme idi. Divanında bunu belirten şiirler vardır.
*Arapça, Farsça ve Rumcadan başka biraz da Fransızca biliyordu.
*Fars dili ve edebiyatına derin vukufu vardı.
*Divanını Türkçe yazmıştır.
*Rahat ve kolay bir söyleyişe sahipti.
*Türk şairlerinden Fuzûlî, Fehîm, Nefî, Nedîm ve Şeyh Galib'i çok okuduğu şiirlerinden anlaşılıyor. *Onu yakından tanıyanlar Mesnevî'yi ve Dîvân-ı Kebîri elinden düşürmediğini kaydederler.
*Şiirlerinde tasavvuf düşüncesi, bilhassa vahdet-i vücûd görüşü hâkimdir.
*Tasavvuf deyimleri onda şiirin iç ve dış ahengini sağlayan estetik unsurlar halindedir.
*Avni Bey'in bazı şiirlerinde Ehl-i beyt sevgisi görülür. Her haliyle bir peygamber âşığı olduğu muhakkaktır.
*Oldukça hacimli olan divanında, bir divanda bulunması mûtat olan nazım şekillerinin hemen hemen hepsi vardır.
*Kaside vadisinde birçok şair gibi Nefî'nin yolundan gitmiştir.
*Na'tlarında ve Hz. Ali ile Mevlânâ'yı övdüğü kasidelerinde o büyük kaside üstadına yetişen tek şair olduğunu, hatta zaman zaman onu aştığını söylemek mübalağa sayılmaz.
*Gazel ve rubaide oldukça başarılı olmuştur.
*Gazellerinin birçoğu fikrî derinlik bakımından Galib'i, hikmetli sözler ihtiva etmesi yönünden Nâbi'yi, lirik oluşuyla Fuzûlî'yi andırır.
*Buna rağmen onun orijinal bir şair olduğunu söylemek gerekir.
*Tanzimat şairlerinden Namık Kemâl ve Ziya Paşa'nın hayranlığını kazanan bir şiir ustasıdır.
*Yenişehirli Avni, eski şiirimizi devam ettirenler grubunda olup, Encümen-i Şuara şairleri arasında yer almıştır.
YENİŞEHİRLİ AVNÎ’NİN ESERLERİ:
Divan, Mir’ât-ı Cünûn, Âbnâme, Âteşgede, Meŝnevî Tercümesi, İntak, Nihân-ı Kazâ
Divan:
*Damadı Şevki Bey tarafından bastırılmıştır.
*Üç bin beytten fazladır.
Mir’ât-ı Cünûn:
*Birtakım psikopat tipleri mizah üslûbuyla tarif ettiği eseridir.
Âbnâme:
*Bahâriye Dergâhı’nın susuzluğundan şikâyet için II. Abdülhamid’e sunulmuş yarı manzum secili bir dilekçedir.
Âteşgede:
*Şeyh Galip’in Hüsn ü Aşk'ına nazire olarak yazılmış tamamlanmamış bir mesnevidir.
Mesnevî Tercümesi:
*Mesnevi'nin ilk üç cildinin mensur olarak çevirisi olan bu eser, tamamlanmamıştır.
İntak:
*Rumcadan tercüme ettiği roman.
Nihân-ı Kazâ:
*Hicivlerini topladığı mecmua.
