PARAGRAFIN YAPISI
TÜRKÇE > KONULAR > PARAGRAF
PARAGRAF YAPISI:
*Paragraf, bir kompozisyona benzetilebilir.
*Yapı olarak giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluştuğu söylenebilir.
*Paragrafta “konu bütünlüğü” esastır.
1) Giriş Cümlesi:
*Genellikle paragrafın ilk cümlesidir.
*İşlenecek konu aktarılır.
*Bir tanım veya soru şeklinde olabilir.
*Giriş cümlesi, paragrafın ana fikrini de içerebilir.
*Giriş cümlesi “ve, veya, ama, fakat” gibi bağlaçlarla ve “Böylece, bu yüzden” gibi ifadelerle başlayamaz. Çünkü ilk cümle, kendinden önce başka cümleler aratmamalıdır.
*Giriş ile bağlantılı olarak sorularda, parçanın başına getirilebilecek en uygun cümle sorulabilir.
2)Gelişme Cümleleri:
*Giriş cümlesini açıklayan, destekleyen, reddeden, yorumlayan yardımcı düşünceler, gelişme cümlelerinde yer alır.
*Bu bölümde değişik anlatım biçimlerine ve düşünceyi geliştirme yollarına başvurulur.
3)Sonuç Cümlesi:
*Paragrafta anlatılanların bir yargıya vardırıldığı bölümdür.
*Bu bölüm genelde tek cümledir.
*Sanatçı bu cümlede ana fikri ortaya koyabilir.
* “Özetle, kısaca, öyleyse” gibi sözler içerebilir.
*Sorularda “parçanın sonuna getirilebilecek en uygun cümle” olarak ya da “parça hangi cümleyle tamamlanabilir” şeklinde sorulabilir.
4)Paragrafta Düşüncenin Akışını Bozan Cümle:
Çözüm:
*Paragraf okunur ve konu ile alakasız olan, farklı bir konuyu ele alan cümle bulunur.
*Bu cümle, düşüncenin akışını bozan cümledir.
5)Paragrafın İkiye Ayrılması:
Çözüm:
*Paragraf okunur, hangi cümleden itibaren konu değişmişse, o cümleden itibaren yeni paragraf başlayabilir.
*İkinci paragrafın başladığı cümlenin “giriş cümlesi” niteliğinde olmasına dikkat edilmelidir.
6)Paragraftan Cümle Çıkarma (Atma):
Çözüm:
*Paragraf okunur ve genel konu iyi kavranır.
*Anlamca yakın cümleler tespit edilip bunlardan kapsamlı olan cümlede tutulup diğeri çıkarılabilir.
7)Paragraf Tamamlama:
Çözüm-a:
*Parçanın başına bir cümle getirilmesi isteniyorsa, seçilecek cümle, giriş cümlesi özellikleri taşımalıdır.
Çözüm-b:
*Paragrafın ortasına bir cümle getirilmesi isteniyorsa, seçilecek cümle, paragrafın iki bölümünü anlamca ve yapıca birleştirebilmelidir.
Çözüm-c:
*Paragrafın sonuna bir cümle getirilmesi isteniyorsa, seçilecek cümle, sonuç cümlesi özellikleri taşımalıdır.