YAPIM EKLERİ
TÜRKÇE > KONULAR > EKLER
A) YAPIM EKLERİ:
*Eklendiği sözcüğün anlamını ve bazen de türünü değiştiren eklerdir.
*Yapım ekleri dörde ayrılır:
1) İsimden İsim Türeten Ekler:
İsim + İsimden İsim Yapım Eki > İsim
Tuz-luk, Baş-lık, Krema-lı, Kahve-ci, Türk-çe, Yol-daş, Koca-man, Küçü-cük, Kapı-sız, Göç-men, Öte-ki, Beş-er, Yedi-nci, Ot-çul, Kızıl-ımsı, Çocuk-su, Gece-leyin, Evren-sel, Düz-ey, Baş-ak, Top-aç, Adam-cağız, Oyun-cak, Ana-ç, Baş-ka, Turunç-gil, Sabah-ki, Orta-m, Yaş-(ı)t, Boy-(u)t, İki-z
Not: Küçültme (-cik,-ce….), olumluluk-olumsuzluk (-lı,-sız,-me,-mez…) ekleri yapım eki kabul edilir.
Not: Yansımalardan isim türeten ekler de isimden isim yapım eki sayılır.
Gür-ültü, Çıt-ırtı
Not: -ki eki sıfat yaptığı zaman yapım eki sayılır.
Sabahki çay
2) İsimden Fiil Türeten Ekler:
İsim + İsimden Fiil Yapım Eki > Fiil
Yaş-a, Çok-al (Çoğal-mak), Yağ-la, Göz-le, Kara-r, Mühür-len, Şüphe-len, Kör-leş, Su-sa, Önem-se, Geç-ik (Gecik-mek), Az-ımsa, Duru-l, Kısa-l
3) Fiilden Fiil Türeten Ekler:
Fiil + Fiilden Fiil Yapım Eki > Fiil
Koş-tur, Uyu-ma, İç-ir, Kaşı-n, Çöz-ül, Ağla-t, Kop-ar, Uç-uş, Kov-ala, Kaz-ı, Tak-ıl
Not: Çatı ekleri fiilden fiil yapım eki grubuna girer.
4) Fiilden İsim Türeten Ekler:
Fiil + Fiilden İsim Yapım Eki > İsim
Yaz-mak, Uyu-ma, Bak-ış, Art-ış, Kaç-ık, Sil-gi, Say-gı, Kır-gın, Bil-im, Uç-uk, Böl-ge, Öl-gün, Atıl-gan, Dal-gıç, Yaz-ıcı, Gül-ünç, Kaz-ıntı, Es-inti, Yap-ıt, Seç-men, İnan-ç, Giy-ecek, Sür-eç, Yat-ak, Göç-ük, Yat-alak, Yıkıl-ası, Dal-ga, Üret-ken, Gez-i, Tüt-ün, Tüt-sü, Dile-k, Kıy-mık