ÜNSÜZ YUMUŞAMASI (SESSİZ YUMUŞAMASI)
TÜRKÇE > KONULAR > SES BİLGİSİ
SERT ÜNSÜZ YUMUŞAMASI:
(Sert Sessiz Yumuşaması) (Ünsüz Değişimi)
* “p,ç,t,k” harfleri ile biten bir kelimeden sonra ünlü ile başlayan bir ek getirilirse; “p,ç,t,k” harfleri “b,c,d,g,ğ” ye dönüşür.
Yurt-u / yurdu
Kanat-ı / kanadı
Bilek-i / bileği
Renk-i / rengi
Güç-ü / gücü
Kitap-ı / kitabı
Ağaç-a / ağaca
Kap-a / kaba
sebep / sebebi, bant / bandı, bent / bendi, cilt / cildi, etüt / etüdü, metot / metodu, standart / standardı, ahenk / ahengi, hevenk / hevengi, kelep / kelebi,
kazanç / kazancı, geçit / geçidi, başak / başağı, bıçak / bıçağı
UYARI: Sonlarındaki ünsüzleri yumuşamayan kelimeler de vardır:
Anıt / anıtı
Bulut / bulutu
Kanıt / kanıtı
Ölçüt / ölçütü
Ahlak / ahlakın
Cumhuriyet / cumhuriyete
Devlet / devleti
Millet / milleti
Evrak / evrakı
Hukuk / hukuku
İttifak / ittifaka
Paket / paketi
Sepet / sepeti
Şefkat / Şefkatiniz
Tank / tankı
Taşıt / taşıtı
Anlat / anlatım
Yanıt / yanıtı
Not: Tek heceli kelimelerin sonunda bulunan p, ç, t, k ünsüzleri iki ünlü arasında korunur:
ak / akı, at / atı, bük / bükü, ek / eki, et / eti, göç / göçü, ip / ipi, kaç / kaçıncı, kök / kökü, ok / oku, ot / otu, saç / saçı, sap / sapı, suç / suçu, süt / sütü, şart / şartı
UYARI: Tek heceli olduğu hâlde sonlarındaki ünsüzleri yumuşayan kelimeler de vardır:
but / budu, dip / dibi, gök / göğü, kap / kabı, kurt / kurdu, uç / ucu, yurt / yurdu
Not: Özel isimlerde, bu kural, yazı dilinde uygulanmaz.
Zonguldak’a / Tokat’ı