AÇIKLAYICI ANLATIM - TYT TÜRKÇE - AYT EDEBİYAT ( YKS ) / SONER HOCA

SONER HOCA İLE TÜRKÇE / EDEBİYAT

İçeriğe git

AÇIKLAYICI ANLATIM

TÜRKÇE > KONULAR > ANLATIM TÜRLERİ (ANLATIM BİÇİMLERİ)
3-AÇIKLAYICI ANLATIM:

*Sınırları çizilen bir kavramın, terimin; çerçevesi belirlenen bir sorunun; kapalı kaldığı düşünülen sözcüklerin açıklandığı anlatım biçimidir.
*Bu anlatımda "tanımlama, örneklendirme, tanık gösterme ve karşılaştırma" gibi düşünceyi geliştirme yöntemlerinden yararlanılır.
*Bilgi verme, bir şeyler öğretme amacıyla kullanılır.
*Dil, göndergesel işlevdedir.
*Söz sanatlarına, sözcüklerin mecaz ve yan anlamlarına yer verilmez.
*Dil ve üslup sade, gösterişsiz ve pürüzsüzdür.
*Genelde kısa ve nesnel ifadeler kullanılır. Kişisellikten kaçınılır.
*Kesin ve açık ifadelerin kullanılması önemlidir.
*Gerektiğinde istatistik, levha, grafik ve resimlerden yararlanılabilir.
*Açıklama sonucunda konu aydınlığa kavuşturulmuş olur.
*Daha çok ansiklopedilerde ve ders kitaplarında bu anlatım biçimine rastlanır.
*Makale, fıkra, eleştiri ve deneme gibi öğretici türlerde bulunur.


Örnek:
“Memduh Şevket Esendal öykülerini sade ve temiz bir Türkçeyle yazmış, öykücülükte Çehov tarzını benimsemiştir. Onun öykülerini okuyanlar eserin içinde kendilerini, çevrelerini ve hayatta karşılaştıkları kişileri bulur gibi olurlar. Esendal, günlük hayatı iyimser bir hava içinde verir. Öykülerindeki olaylar son derece basittir.”

>>>Öğretici Anlatım ile Açıklayıcı Anlatım Arasındaki Farklar:

*Öğretici anlatımlar tamamen nesneldir; açıklayıcı anlatımda ise öznellik yer alabilir.
*Öğretici anlatımlarda genel olarak konu hakkında bilgiler verilir; açıklayıcı anlatımda ise belli bir sorunun cevabı verilir.
*Öğretici anlatımlarda “ne” sorusunun cevabı verilir; açıklayıcı anlatımlarda ise “niçin, neden, nasıl” sorularının cevabı verilir.

İçeriğe dön