TARTIŞMACI ANLATIM
TÜRKÇE > KONULAR > ANLATIM TÜRLERİ (ANLATIM BİÇİMLERİ)
5-TARTIŞMACI ANLATIM:
*Savunulan ve karşı çıkılan görüşlere yer verilen anlatım biçimidir.
*Anlatıcı, öne sürülen düşünce, duygu ve kanılara katılmıyorsa onları değiştirmek ister.
*Yazar, okuyucunun bir konu hakkındaki düşüncesini değiştirmeye ya da bir fikri çürütmeye çalışır.
*Düşünce ve duygular, kısa ve kesin ifadelerle dile getirilir.
*Okuyucunun ya da dinleyicinin düşüncesi yazarın istediği herhangi bir fikre yöneltilir.
*Herkesin üzerinde anlaştığı ya da anlaşabileceği bir konu bu anlatımın konusu olamaz.
*Ele alınan konu üzerinde en az iki farklı görüş olmak zorundadır.
*Yazar iki görüşü birbirine bağlamak için “ama, fakat, lakin, ancak, yalnız, oysa” gibi karşıtlık bağlaçlarından faydalanır.
*Dil, sadedir ve göndergesel işlevde kullanılır.
*Öznel yargı bildiren cümleler ağırlıktadır.
*Eleştirel bir bakış açısı hakimdir.
*Fikirler tartışılırken tez-antitez şeklinde bir değerlendirme yapılır.
*Tez, karşı çıkılan görüştür.
*Antitez ise yazarın bu düşünceye karşı ortaya koyduğu görüştür.
*Ortaya, karşı çıkılacak bir düşünce, yani “tez” konur ve antitezlerle bu düşünce çürütülmeye çalışılır.
*Bu anlatım türünde karşılıklı konuşma, sohbet havası vardır.
*Yazar düşüncelerini soru cevaplarla ortaya koymaya çalışır.
*Yazar anlatımında “örnekleme, kanıtlama, karşılaştırma, açıklama, tanımlama” gibi anlatım türlerinden yararlanılır.
*Daha çok düşünce yazıları ve öğretici metinler olmak üzere hemen hemen her metin türünde kullanılabilir.
*İki farklı bakış açısının olduğu konular bu türde işlenmeye daha elverişlidir.
Örnek:
“Yazarlar okudukları bir metinden yararlandıklarında yazın dünyasında bir kızılca kıyamet kopuyor. Efendim bu özgünlükle bağdaşmazmış. O zaman bu yazarın kendi eseri olmuyormuş, gibi. Bana göre yazar, kibarca esinlenme denilen bu işte son derece haklıdır. Hatta ileri gidip adapte yapmada da özgür olmalıdır. Bu vaveylayı koparanlar, eserlerini o ana dek okudukları eserlerin katkılarını dışarıda bırakarak mı yazıyorlar sanki?”
>ANLATIM TÜRLERİ (ANLATIM BİÇİMLERİ)
- ÖYKÜLEYİCİ ANLATIM (HİKÂYE ETME)
- ANLATICI
- ANLATICI BAKIŞ AÇILARI
- BETİMLEYİCİ ANLATIM (TASVİR ETME)
- PORTRE
- AÇIKLAYICI ANLATIM
- ÖĞRETİCİ ANLATIM
- TARTIŞMACI ANLATIM
- KANITLAYICI ANLATIM
- EMREDİCİ ANLATIM
- SÖYLEŞMEYE BAĞLI ANLATIM (DİYALOG)
- DESTANSI (EPİK) ANLATIM
- COŞKU VE HEYECANA BAĞLI (LİRİK) ANLATIM
- DÜŞSEL (FANTASTİK) ANLATIM
- GELECEKTEN SÖZ EDEN ANLATIM
- MİZAHİ ANLATIM