KANITLAYICI ANLATIM
TÜRKÇE > KONULAR > ANLATIM TÜRLERİ (ANLATIM BİÇİMLERİ)
6-KANITLAYICI ANLATIM:
*İleri sürülen düşüncelerin bazı görüşlerle desteklendiği ve kanıtlanmaya (ispatlanmaya) çalışıldığı anlatım biçimidir.
*Kanıtlayıcı anlatım; inandırma, aydınlatma ve bir başkasına kendi görüşünü kabul ettirmenin toplamıdır.
*Bu tür anlatımda, önce ortaya bir konu atılır ve bu konu bütün yönleriyle tanıtılır.
*Sonra da konunun kanıtlanmasına geçilir.
*Kanıtlayıcı anlatımda okuyucuyu inandırmak ve ikna etmek belirleyicidir.
*Düşüncenin kanıtlanması sırasında inandırıcı belgelerin, nesnel, tutarlı ve etkili bir şekilde ortaya konulması şarttır.
*Ortaya konulan düşüncenin kanıtlanamaması durumunda okurun ikna olması da mümkün olmayacaktır.
*Yazar, ileri sürdüğü düşüncesini yani tezini ispatlamak adına; nesnel verilerden, deneylerden, gözlemlerden, başkalarının konu ile ilgili görüşlerinden yararlanır.
*Ağırlıklı olarak nesnel ifadeler kullanılır.
*"Tanımlama, örneklendirme, karşılaştırma, tanık gösterme, sayısal verilerden yararlanma" gibi düşünceyi geliştirme yollarından faydalanılır.
*Dil sadedir ve göndergesel işlevde kullanılır.
*Sözcükler ve sözcük grupları, gerçek anlamda kullanılır.
*Kanıtlama adına, bazı kelime, kelime grupları ve cümleler tekrar edilebilir.
*Kanıtlayıcı anlatımda hitap edilen toplumun kültür düzeyi ve beklentileri önemlidir.
*Daha çok makale, eleştiri gibi yazılı; açık oturum, münazara gibi sözlü türlerde kullanılır.
*Kanıtlayıcı anlatımın dört esası:
-İleri sürülen düşünce veya görüşün kanıtlanması,
-Düşüncenin veya görüşün çözümlenmesi,
-Düşünceyi veya görüşü destekleyen kanıtların düzenlenmesi,
-Bunlardan elde edilen sonucun özetlenmesidir.
Örnek:
“Öteden beri tartışılagelmiştir şiirin başka bir dile çevrilip çevrilmeyeceği. Kendine özgü bir yapısı olduğundan zordur şiir çevirmek. Anlamlamanın okur merkezli olması, bir dildeki ses ve biçemin diğer dilde yakalanmasının çok zor olması, dillerin sözcüklerinin her zaman birbirini karşılayamıyor olması şiir çevirisini zorlaştıran etkenlerdir. Jean Cocteau, “Şiir öyle ayrı bir dildir ki başka hiçbir dile çevrilemez hatta yazılmış göründüğü dile bile.” sözüyle bu gerçeği ortaya koyuyor.”
>ANLATIM TÜRLERİ (ANLATIM BİÇİMLERİ)
- ÖYKÜLEYİCİ ANLATIM (HİKÂYE ETME)
- ANLATICI
- ANLATICI BAKIŞ AÇILARI
- BETİMLEYİCİ ANLATIM (TASVİR ETME)
- PORTRE
- AÇIKLAYICI ANLATIM
- ÖĞRETİCİ ANLATIM
- TARTIŞMACI ANLATIM
- KANITLAYICI ANLATIM
- EMREDİCİ ANLATIM
- SÖYLEŞMEYE BAĞLI ANLATIM (DİYALOG)
- DESTANSI (EPİK) ANLATIM
- COŞKU VE HEYECANA BAĞLI (LİRİK) ANLATIM
- DÜŞSEL (FANTASTİK) ANLATIM
- GELECEKTEN SÖZ EDEN ANLATIM
- MİZAHİ ANLATIM