AYT EDEBİYAT DERS NOTLARI-36
AYT EDEBİYAT DERS NOTLARI-36
MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ SANATÇILARI-2
HALİDE EDİP ADIVAR: (1884-1964)
*Yazar, öğretmen, müfettiş, milletvekili, akademisyen (İngiliz dili ve edebiyatı profesörü), savaş kahramanı (onbaşı-başçavuş)
*Balkan Savaşı, Halide Edip’in Batı’ya olan inanç ve güvenini sarsmıştır.
*Milli Edebiyat hareketine dâhil olmuştur.
*Türk Ocağı’nda Ziya Gökalp, Yusuf Akçura, Ahmet Ağaoğlu, Hamdullah Suphi gibi yazarlarla tanışır.
*Bu kişilerle dostluğu sonucu Turancılık fikrini benimseyen Halide Edip, bu düşüncenin etkisiyle “Yeni Turan” adlı eserini yazar.
*Halide Edip, döneminin kadını için fazlasıyla dolu, cesaretli, kendine güvenen; fikirleriyle, sanatıyla ve varlığıyla her yerde kendini gösterebilen bir kişiliğe sahiptir.
*İzmir’in işgali üzerine düzenlenen Fatih, Üsküdar ve Sultanahmet mitinglerine konuşmacı olarak katılır ve coşkulu konuşmalar yapmıştır.
*Halide Edip, Anadolu’ya geçerek Millî Mücadele’ye fiilen katılmıştır.
*Savaş yıllarında Anadolu Ajansı’nın kurulmasında rol alarak gazetecilik de yapmıştır.
*Hâkimiyet-i Milliye gazetesinde ve diğer İstanbul gazete ve dergilerinde heyecanını aksettiren yazıları yayımlanır.
*Savaşta yaptıklarından dolayı İstiklal Madalyası’na layık görülmüştür.
*Milli Edebiyat Döneminin tanınmış ilk kadın romancısı ve hikâyecisidir.
*Türkiye’nin geleceğine şekil verecek çocukların iyi yetişmeleri için önce kadının yetiştirilmesinin gerekli olduğunu savunmuştur.
*Kadınların toplum hayatına katılması ve eğitilmesi amacıyla Teâlî-i Nisvan Cemiyeti’ni kurar.
*Sanat hayatına İngiliz Edebiyatının etkisinde yazdığı bireysel temalı eserler ile başlamıştır.
*Halide Edip’in ilk dönemde kaleme aldığı konular daha çok kadın ve çocuk eğitimi üzerinedir.
*İlk eserlerinde ferdî aşklar ve modern tipler ön plandadır.
*Genelde kadınların yetiştirilmesi ve kadın psikolojisi üzerinde durmuştur.
*Kurtuluş Savaşı döneminde ulusçu, milli duyguları öne çıkaran roman ve öyküler kaleme alır.
*Yaşadığı tecrübelerle sosyal meselelere yönelir.
*İdeolojik içerikli ve töre ile ilgili eserler de ortaya koyar.
*Eserlerinde “Doğu-Batı”, “eski-yeni” çatışmalarına rastlanır.
* “Dağa Çıkan Kurt” adıyla yayımladığı hikâyelerinde ise I. Dünya Savaşı’nı işlemiştir.
*Eserleri romantizmden realizme doğru bir gelişme gösterir.
*Halide Edip’in eserleri, cümle yapısı bakımından devrinde tenkit edilmiştir.
*Dili özensizdir, eserlerinde basit dil yanlışları vardır. Dilden çok içeriğe önem vermiştir.
*Dağınık bir üslubu vardır.
*Konuşma diline bağlı kalmıştır.
*Eserlerinde daha çok Türk roman ve hikâyesinde ikinci planda kalan kadınları idealize etmiştir.
*Romanlarının kadınları, Batılı bir anlayışla idealize edilmiş, güçlü ve kültürlü kadınlardır.
*Kadın kahramanlar, yazarın kendisinden de izler taşımaktadır.
*Kahramanlarının kişiliklerine, ruh yapılarına ve davranışlarına önem vermiş; bu özelliğiyle Türk romanında yeni bir adım atmıştır.
*Kişileri, yaşadıkları olay çevresinde, gelenek ve göreneklere bağlayarak anlatır.
*Karakterleri bulunduğu çevreye göre konuşturur.
*Romanlarında gözlem önemlidir. Tasvirleri realist nitelik taşır.
*Eserlerinden bir kısmı yabancı dillere de çevrilmiş, bazı eserlerini ise kendisi Batı dillerinde yazmıştır.
*"Sinekli Bakkal" olgunluk dönemi eseridir ve Türk edebiyatının en çok okunan romanlarından biri olmuştur.
*Bu roman 1942’de CHP’nin roman yarışmasında birincilik almıştır.
*Halide Edip, millî ve manevi değerler karşısında daima dikkatli bir tavır sergiler.
*Fakat eserlerinde din adamlarına karşı yergiler de mevcuttur.
*Hikâyelerinde, Türk milletinin direnme gücünü ve yaşama azmini ortaya koymuştur.
*Yapıtlarının birçoğu sinemaya ve tiyatroya uyarlanmıştır.
*Halide Edip’in roman ve hikâyeleri üç grupta toplanabilir:
1. Kadın meselelerini ve bireysel konuları ele alan eserleri:
Heyulâ, Seviye Talip, Yeni Turan, Handan, Son Eseri, Mev’ud Hüküm, Raik’in Annesi ve hikâyelerini topladığı Harap Mâbetler
2. Millî Mücadele dönemini anlatan eserleri:
Dağa Çıkan Kurt, İzmir’den Bursa’ya, Ateşten Gömlek, Kalp Ağrısı, Vurun Kahpeye, Zeyno’nun Oğlu
3. Sosyal içerikli eserleri:
Sinekli Bakkal, Yolpalas Cinayeti, Tatarcık, Sonsuz Panayır, Döner Ayna, Akile Hanım Sokağı, Hayat Parçaları, Sevda Sokağı Komedyası, Çaresâz, Kerim Usta’nın Oğlu
>>> ESERLERİ:
Roman: Heyula, Raik'in Annesi, Seviye Talip, Handan, Yeni Turan, Son Eseri, Mev'ud Hüküm, Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye, Kalp Ağrısı, Zeyno'nun Oğlu, Sinekli Bakkal, Yolpalas Cinayeti, Tatarcık, Sonsuz Panayır, Döner Ayna, Akile Hanım Sokağı, Kerim Ustanın Oğlu, Sevda Sokağı Komedyası, Çaresaz, Hayat Parçaları
Öykü: İzmir'den Bursa'ya (ortak eser), Harap Mabetler, Dağa Çıkan Kurt
Anı: Mor Salkımlı Ev, Türkün Ateşle İmtihanı
Tiyatro: Kenan Çobanları, Maske ve Ruh
İnceleme: İngiliz Edebiyatı Tarihi
Çeviri:
Shakespeare’den Hamlet, Nasıl Hoşunuza Giderse, Corialanus, Antonius ve Kleopatra;
George Orwell’den Hayvan Çiftliği;
Walpole’den Gizli Belde;
Gibb’den de Osmanlı Şiiri Tarihi
Not: Kitaplarına girmemiş hikâye ve denemeleri “Kubbede Kalan Hoş Sada” adlı kitapta derlenmiştir.
----------------------------------------
YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU: (1889–1974)
*Yazar, öğretmen, diplomat, milletvekili
*Öğrenciliğinde, “Türk” adlı dergide Maupassant’tan yaptığı ilk çeviri öykülerini yayımlamıştır.
*Şehabeddin Süleyman'la “Ümit” dergisini çıkarır.
*“Peyam” gazetesinde kadın sorunları, hayat, medeniyet ile ilgili birçok konuda makaleler yayımlamıştır.
*Ankara hükümetinin çağrısı üzerine Anadolu’ya geçmiştir.
*Hâkimiyet-i Milliye, Cumhuriyet, Milliyet gazetelerinde ve Kadro dergisinde edebî ve siyasî yazılar kaleme alır.
*Yakup Kadri’nin edebî hayatı, Fecr-i Âtî’ye girmesiyle başlamış; sonrasında sanatçı, Milli Edebiyat akımını benimsemiştir. Cumhuriyet Döneminde de eserler vermiştir.
*İlk eseri “Nirvana” adlı piyesidir.
*Edebiyat yaşamını; tenkit yazıları, küçük öyküler ve mensur şiirlerle devam ettirmiştir.
*Önceleri ferdiyetçi bir sanat anlayışına sahipti.
*Yazarlığının ilk döneminde "Sanat için sanat" ve “sanat şahsî ve muhteremdir” anlayışıyla eserler vermiştir.
*İlk eserlerinde mistik bir hava sezilir.
*Bir süre Nev-Yunânîlik etkisinde kalsa da Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı’ndan sonra ferdi sanatı bırakıp toplumun ve milletin malı olan sanatı benimsemiştir.
* “Toplum için sanat” anlayışıyla yazmaya başlamıştır.
*Fransız edebiyatı etkisinde başlayan yazarlığı 1920’lerden sonra özgün bir sese kavuşarak siyasi ve sosyolojik konulara, tarihe, dönem çatışmalarına ve birey psikolojisini irdelemeye yönelmiştir.
*Özellikle romanlarında, tarihî olayları, sosyal değişimleri, bozulan cemiyet ve fertleri ele almıştır.
*Zaman zaman aydın-halk çatışmasını işler.
*Şöhretini romanlarıyla yakalar.
*Yakup Kadri’nin hikâyeciliği yıllar içinde değişim geçirir.
*İlk hikâyelerinde, ferdî ve ailevî konular işler.
*Cemiyet-fert çatışmasını ele alır.
*İkinci dönem hikâyelerinde ise ferdî ıstıraplardan sıyrılarak toplum meselelerine yönelir.
*Daha çok Fransız realist ve natüralistlerini benimsemiştir.
*Yakup Kadri’nin eserlerinde sağlam bir gözlemcilik göze çarpar.
*Roman tekniği bakımından güçlü bir sanatçıdır.
*Karakterlerini çok başarılı bir şekilde canlandırır.
*Kahramanlarını çoğunlukla; irade yoksulu; kötülüklere, musibetlere, günaha mahkûm; hayal kırıklığına uğramış kişilerden seçmiştir.
*Eserlerinde “doğu-batı ve eski-yeni çatışmaları, sosyal sıkıntılar” ön plandadır.
*Eserlerinde sanatkârane ifadeyi hiç bırakmamıştır.
*Güçlü bir üslûbu vardır.
*Sonraki dönem eserlerinde, dilde sadeleşme ve yeni bir edebiyat anlayışının örneklerini de verir.
*Yakup Kadri, eserlerinde, Türk toplumunun Tanzimat’tan Cumhuriyet’e kadar yaşadığı sosyal değişim ve krizleri başarıyla yansıtmıştır.
*Bir bakıma değişim döneminin romancısıdır.
*Romanları “devir romanı” özelliği gösterir.
*Bu süreçteki insan ve toplum gerçeğine gerçekçi bir bakışla yaklaşır.
*Cumhuriyet Döneminde de eser vermiştir.
*Eserleriyle sadece dönemleri yansıtmakla kalmaz; 1910’dan 1974’e kadar üslup özellikleri bakımından Türkçenin geçirdiği bütün evreleri de yansıtır.
* “Yaban” romanında Türk köylüsünü cahil ve düşmanla işbirliği yapan insanlar olarak gösterdiği için değişik çevrelerden tepki görmüştür.
*Yaban’ı “tezli roman” anlayışıyla yazmıştır.
*Anadolucu ve Atatürkçü bir çizgide kalmıştır.
*Yakup Kadri’nin romanları “nehir roman” niteliği gösterir.
*Hayatının son dönemlerinde anı yazmaya yönelmiştir.
>>> ESERLERİ:
Mensur Şiir (mensure): Erenlerin Bağından, Okun Ucundan
Deneme: Alp Dağları’ndan ve Miss Chaalfrin’in Albümünden (mektup tarzında)
Roman: Bir Sürgün, Hep O Şarkı, Kiralık Konak, Sodom ve Gomore, Nur Baba, Hüküm Gecesi, Yaban, Ankara, Panorama (I-II),
Hikâye Bir Serencam, Rahmet, Milli Savaş Hikâyeleri, Ceviz
Tiyatro: Nirvana, Veda, Sağanak, Mağara
Hatıra: Anamın Kitabı (çocukluk), Gençlik ve Edebiyat Hatıraları, Vatan Yolunda (savaş), Politikada 45 Yıl (siyasi), Zoraki Diplomat (elçilik)
Monografi: Ahmet Haşim, Atatürk, Kadınlık ve Kadınlarımız
Makale: Ergenekon, Seçme Yazılar
Diğer: İzmir’den Bursa’ya (ortak-karma)
Not: Kitaplarına girmeyen yirmi hikâyesi Niyazi Akı tarafından Hikâyeler (1985) adıyla yayımlanmıştır.
Romanlarının Kronolojisi:
-Hüküm Gecesi: 2. Meşrutiyet
-Kiralık Konak: 1. Dünya Savaşı öncesi
-Sodom ve Gomore: Mütareke Dönemi
-Yaban: Kurtuluş Savaşı yılları
-Ankara: Cumhuriyetin ilk on yılı
-Panorama: 1923-1952 arası yıllar
----------------------------------------
REŞAT NURİ GÜNTEKİN: (1889-1956)
*Yazar, öğretmen, müfettiş, milletvekili
*Reşat Nuri’nin edebiyata ilgisi çocuk yaşlarda başlamıştır.
*Özellikle Halit Ziya’dan okuduklarıyla edebiyata hevesi artmıştır.
*Fransızca’sı sayesinde Batı klasiklerini tanımıştır.
*Görev icabı (müfettiş) gezdiği Anadolu şehir ve kasabaları, insanları, karşılaştığı olaylar; roman ve hikâyelerinin malzemesini oluşturmuştur.
*Yazı hayatına ilk olarak birkaç şiir denemesiyle başlamıştır.
*Reşat Nuri, ilk makalesinin Genç Kalemler’de yayımlanmasıyla edebiyat dünyasına girer.
*Edebiyata, özellikle tiyatroya dair makaleler yazar.
*İlk hikâyesi “Eski Ahbap”, Diken mecmuasında yayımlanmıştır.
*“Hakiki Kahramanlık” adıyla adapte ettiği oyun, ilk piyesidir.
*Zaman gazetesinde tiyatro eleştirileri yazmaya başlar.
*İlk romanı “Harabelerin Çiçeği”, Zaman gazetesinde tefrika edilir.
*Reşat Nuri’ye asıl şöhretini kazandıran “Çalıkuşu” adlı romanı olmuştur.
*Arkadaşlarıyla beraber “Kelebek” adlı haftalık mizah dergisini çıkarır.
*Reşat Nuri, sonraki dönemde tiyatro, hikâye, roman, mizah, tenkit, tercüme, uyarlama, antoloji, sözlük alanlarında pek çok çalışma ortaya koymuştur.
*Bir süre “Memleket” adlı gazetenin başında bulunmuştur.
*Edebi hayatında, “Hayreddin Rüştü, Cemil Nimet, Sermet Ferit, Mehmet Ferit, Yıldız Böceği, Ağustos Böceği, Ateş Böceği” gibi takma adlar kullanmıştır.
*Hikâyelerinde daha çok “kadın, çocuk, aile ve ahlâk” meseleleri üzerinde durmuştur.
*Daha çok Maupassant tarzı hikâyeler yazmıştır.
*Bazı eserlerinde romantizm ve realizm iç içe geçmiştir.
*Önceleri duygunun ağır bastığı eserleri, yavaş yavaş toplum meselelerine doğru kayar.
(Romantizmden, realizme)
* “Sevgi, merhamet ve şefkat” duyguları ve “aşk” konusu ön planda olsa da vermek istediği mesajlar vardır.
*Reşat Nuri’nin eserleri, “tezli” ve “içtimaî (sosyal) tenkit içerikli” olarak değerlendirilebilir.
*Yer yer ironiyle tenkidi destekler.
*İmkânsızlıklarla mücadele eden insanları idealize ederek anlatmayı başarmıştır.
*Roman kahramanları arasında öğretmenler, memurlar, doktorlar ve subaylar ön plandadır.
*Romanlarında kadınlar, dilenciler, toplumun çeşitli şekillerde damgaladığı suçlular da yer alır.
*Savaşların sosyal yaşama etkileri üzerinde durur.
*“Bozulan devlet mekanizması, bürokrasi, rüşvet, kadının toplumdaki yeri, bâtıl inançlar, yanlış Batılılaşmanın getirdiği zihnî ve ailevi krizler” işlediği konulardan bazılarıdır.
*Anadolu insanın sıkıntısını, çok ince bir üslupla dile getirmiştir.
*Anlatımda ve psikolojik tahlillerde başarılıdır.
*Reşat Nuri, romanlarının çoğunda olayları kahramanlardan birinin ağzından nakletmiştir.
*Dramatik unsurların yanında, olağanüstü tesadüflere önemli ölçüde yer vermiştir.
*Romanlarındaki zaman, istibdat dönemiyle Cumhuriyet dönemini içine alan bir kesittir.
*20. yüzyılın ilk yarısında değişen toplum koşullarının ortaya çıkardığı yeni tip cumhuriyet insanı modelini çizmektedir.
*Romanlarında geçen yerler (Anadolu’da) ve işlediği konular dönemindeki sanatçılara göre daha zengindir.
*Yazarın eserlerinde, dönemin sosyal-kültürel özellikleri net bir şekilde görülebilmektedir.
*Türk Edebiyatını İstanbul’dan çıkarmış ve Anadolu’ya taşımıştır. Bunda Anadolu’da yaptığı gözlemlerin etkisi büyüktür.
*Realist tavrı, eserlerinin inandırıcılığını arttırmıştır.
*Dönemindeki yazarlara göre daha akıcı bir dille yazmıştır.
*Yazar, eserlerinde Türkçeyi çok yalın ve temiz bir şekilde kullanmıştır.
*Canlı bir üslubu vardır.
*Eserlerinde mizah öğesi ve ince espriler de yer alır.
*Tiyatro eserlerinin konuları da roman konularıyla paralellik gösterir.
*Yazarın, öykü, roman ve oyunlarındaki kahramanları tek yönlü olmakla birlikte, doğal çevreleri ile birlikte verilmiş yerli tiplemelerdir.
*İdealist öğretmen tipleri çizerek “mektepten memlekete” ülküsünü desteklemiştir.
*Güntekin, eserlerinde insan sevgisine geniş yer verir.
*İyimser bir kişiliğe sahiptir.
*Eserlerinin bir kısmı, dizi, sinema ve televizyon filmi olarak uyarlanmıştır.
*Memleket Edebiyatının kurulmasında katkısı olmuştur.
>>> ESERLERİ:
Roman: Çalıkuşu, Dudaktan Kalbe, Gizli El, Damga, Akşam Güneşi, Bir Kadın Düşmanı, Yeşil Gece, Acımak, Yaprak Dökümü, Kızılcık Dalları, Gökyüzü, Eski Hastalık, Ateş Gecesi, Değirmen, Miskinler Tekkesi, Harabelerin Çiçeği, Kavak Yelleri, Son Sığınak, Kan Davası, Ripka İfşa Ediyor
Hikâye: Recm, Gençlik ve Güzellik, Roçild Bey, Eski Ahbap, Sönmüş Yıldızlar, Tanrı Misafiri, Leylâ ile Mecnun, Olağan İşler, Aşk Mektupları, Nenesi Kro, Boyunduruk, Salgın, Madalyonun Ters Tarafı
Tiyatro: Ağlayan Kız, Bâbür Şah’ın Seccadesi, Balıkesir Muhasebecisi, Tanrıdağı Ziyafeti, Bu Gece Başka Gece, Bir Kır Eğlencesi, Bir Köy Hocası (Bir Köy Öğretmeni), Bir Yağmur Gecesi, Eski Rüya, Eski Şarkı, Eski Borç, Felâket Karşısında, Gazeteci Düşmanı, Gönül, Göz Dağı, Hançer, Hülleci, İhtiyar Serseri, İstiklâl, Şemsiye Hırsızı, Taş Parçası, Ümidin Güneşi, Ümit Mektebinde, Vergi Hırsızı, Babür Şah’ın Seccadesi
(Yaprak Dökümü, Yeşil Gece, Çalıkuşu, Kavak Yelleri)
Eğitim ve Dil: Dil ve Edebiyat, Türk Kıraati, Fransızca-Türkçe Resimli Büyük Dil Kılavuzu
Gezi: Anadolu Notları
----------------------------------------
REFİK HALİT KARAY: (1888-1965)
*Yazar, kâtip, gazeteci, öğretmen, siyasetçi, mizahçı
*Servet-i Fünûn ve Tercümân-ı Hakîkat gazetelerinde çalışmıştır.
* “Son Havadis” adıyla bir gazete çıkarmıştır.
*Kısa süreyle Fecr-i Âtî topluluğuna dâhil olmuştur.
*Cumhuriyet Dönemi’nde de eserler vermiştir.
*Refik Halit’i edebiyatçı olarak besleyen kaynaklar genelde Batı edebiyatına aittir.
*Edebiyât-ı Cedîde’yi takdir etmekle beraber dil ve millî ruh bakımından onları eksik bulur.
*Yaşadığı sürgünler, Anadolu insanının gerçekçi bir gözle edebiyata yansımasına vesile olur.
*Her tabakadan Anadolu insanını, psikolojileri ve davranışlarıyla eserlerine yansıtır.
*Kişilerin kurnaz ve çıkarcı kişilikleri üzerinde durmuştur.
*Mizah, eserlerinde önemli yer tutar.
*Toplumsal eleştiriye yer vermiştir.
*İstanbul Türkçesini (sade dil) ustalıkla kullanmıştır.
*Millî Edebiyat çığırının başta gelen yazarları arasında yer almıştır.
*Yazarlığa mizah öyküleriyle başlamış; Türk öykücülüğünde yeni bir sayfa açmıştır.
*Öykücülüğü Anadolu'ya taşıyanlardandır.
*"Köy edebiyatı"nın öncüleri arasına yer alır.
*Sağlam bir gözlem, tasvir ve tahlil yeteneği vardır.
*Eserlerinde realizm akımının etkisi görülür.
*İmzasız veya “Kirpi” takma adıyla yayımladığı siyasî yazı ve hicivlerinden dolayı sürgün hayatı yaşar.
*Anadolu’daki izlenimlerini “Memleket Hikâyeleri” adı altında bir araya getirmiştir.
*“Memleket Hikâyeleri” samimi ve gerçekçi üslûbuyla Anadolucu edebiyatın ilk önemli örneklerindendir.
*Realist hikâye tarzının başarılı bir örneğidir.
*Bu hikâyelerde sağlam bir hikâye tekniği vardır.
*Anadolu’yu ve Anadolu insanının hayatını eleştirel bir yaklaşımla ele almıştır.
* “Memur, esnaf ve orta halli insanların sıkıntıları, geçim dertleri, kasaba eğlence hayatı, örflerin bağlayıcılığı” gibi konular canlı ve realist tabiat tasvirleriyle işlenmiştir.
*Tasvir ve tahliller bakımından zengin bir anlatıma sahiptir.
*Olayları ve kahramanları en ince ayrıntılarına kadar görmeyi başaran sanatçı, bu özelliğiyle eserlerinde yoğun bir gerçeklik duygusu uyandırır.
* “Aydede” adıyla bir mizah dergisi yayımlamıştır.
*Millî Mücadele aleyhindeki yazılarından dolayı savaş sonunda “Yüzellilikler Listesi”ne alınınmıştır.
*Yurt dışına sürgüne gider.
*Yurt dışındaki sürgün yılları, ona vatan hasretini ifade eden hikâyeler (Gurbet Hikâyeleri) yazdırtmıştır.
*Bunlarda “çöl insanlarının hayatı, vatanlarından uzakta yaşamak zorunda kalanların daüssıla duyguları ve bu duyguların birbirine bağladığı insanlar” anlatılmıştır.
*Hikâyelerinde, genelde Mauppassant (olay) tarzı hâkimdir.
*Sürgünler neticesi, Türk edebiyatının başarılı egzotik romanlarını kaleme alır.
*Refik Halit, romanlarında genellikle “Türk toplumunun geçirdiği sosyal değişmeleri, bunların kişilere yansımalarını, savaş gibi olağan üstü hallerden faydalanan vurguncuları, ezilen orta sınıf insanını” ele alır.
*Hemen hemen bütün romanlarının konusunu “aşk, egzotik ülkelerde maceralar, seyahatler, polisiye olaylar” teşkil eder.
*Güçlü gözlemlerini, başarılı tasvirleriyle eserlerine aktarmıştır.
*Türk toplumunun Meşrutiyet ve Cumhuriyet’le yaşadığı değişmeleri benimsemekle beraber; yeni zengin, mirasyedi ve alafranga tipleri hicveder.
* “Kirpi, Kirpi-i Nâtüvan, Aydede, Mübeccel Halid, Vak‘anüvis, Rehak” takma adlarını kullanmıştır.
*Birçok eseri film olarak çevrilmiştir.
>>> ESERLERİ:
Hikâye: Memleket Hikâyeleri, Gurbet Hikâyeleri
Roman: İstanbul’un İç (Bir) Yüzü, Yezid’in Kızı, Çete, Sürgün, Anahtar, Nilgün, İki Bin Yılın Sevgilisi, İki Cisimli Kadın, Bu Bizim Hayatımız, Yeraltında Dünya Var, Dişi Örümcek, Bugünün Saraylısı, Kadınlar Tekkesi, Karlı Dağdaki Ateş, Dört Yapraklı Yonca, Sonuncu Kadeh, Yerini Seven Fidan, Yüzen Bahçe, Ekmek Elden Su Gölden, Ayın On Dördü, Ay Peşinde
Tiyatro: Kanije Müdafası ve Tiryaki Hasan Paşa (ortak), Deli (Mizah)
Mizah-hiciv: “Sakın Aldanma, İnanma, Kanma ...”, Kirpinin Dedikleri, Ago Paşa’nın Hatırâtı, Tanıdıklarım, Guguklu Saat
Hâtıra: Minelbab İlelmihrab, Bir Ömür Boyunca
Günce (Günlük/Kronik): Bir İçim Su, Bir Avuç Saçma, İlk Adım, Makiyajlı Kadın, Üç Nesil Üç Hayat, Tanrıya Şikâyet
AYT EDEBİYAT DERS NOTLARI: