İçeriğe git

FÜTÜVVETNAME - TYT TÜRKÇE - AYT EDEBİYAT ( YKS ) // SONER HOCA

SONER HOCA İLE TÜRKÇE / EDEBİYAT

Menüyü atla
Menüyü atla
Menüyü atla

FÜTÜVVETNAME

EDEBİYAT > İSLÂMİ DÖNEM (DİN DÖNEMİ) > ANADOLU’DAKİ İLK ÜRÜNLER
FÜTÜVVETNAME:
*Fütüvvetname, bir tasavvuf kavramı olarak fütüvvet kavramını ele alan eserler ile fütüvvet ve Ahi teşkilatlarının mesleki yönetmeliği şeklinde kaleme alınmış eserlerin ortak adıdır.
*Gençlik, yiğitlik, cömertlik anlamlarına gelen "fütüvvet" kelimesi zaman içinde çok önemli bir teşkilatın ismi olmuştur.
*Fütüvvet; yöneticilerin, dinî toplulukların ve askerlerin birlikteliğini sağlayan, bunların eğitilmesinde önemli rol oynayan bir teşkilata dönüşmüştür.
*Kendilerine özgü giysileri, mekânları, sohbetleri olan Fütüvvet ehli kişiler, Anadolu'da güvenliğin sağlanmasından ticari ve sosyal hayatın düzenlenmesine kadar pek çok görev üstlenmişlerdir.
*Fütüvvetnâme'lere göre fütüvvet, iyi huyların toplamıdır. Bu iyi huylar da genel olarak şu şekilde sıralanmıştır: Nefisle mücadele etmek, Tanrı'nın buyruklarına uymak, herkese iyilik yapmak, cömert ve misafirperver olmak, din farkı gözetmeden bütün insanları sevmek, herkesi bir görüp kendini herkesten aşağı görmek.
*Arapça, Farsça ve Türkçe pek çok fütüvvetname örneği vardır.
*Kimilerinin kendine has ismi vardır ama çoğu zaman bu eserlerin ismi unutulur ve fütüvvetname olarak bilinirler.
*İlk fütüvvetnameler, tasavvuf kaynaklarında fütüvvet kavramını açıklamak üzere yazılmış bölümler veya fütüvvet kavramını ele alan bağımsız risalelerdir.
*Horasanlı sufi Muhammed b. Hüseyin es-Sülemî’nin Kitâbü’l-Fütüvve adlı eseri bu tür fütüvvetnamelerin ilk örneğidir.
*Bir yönetmelik şeklinde kaleme alınmış fütüvvetnameler 13. yüzyılda ortaya çıktı.
*Abbâsî Halifesi Nasır’ın fütüvvet kurumunu kontrolü altına alma girişimi sonucu Sühreverdi’ye yazdırdığı Risâletü’l-fütüvve', bu tür fütüvvetnamenin ilk örneğidir.
*Anadolu’da Ahilik teşkilatının gelişmesi sonucu Ahilik fütüvvetnameleri ortaya çıktı.
*Bu eserlerde Ahiliğin usul ve kaideleri ihtiva eden kısımlarda İslâm’dan önce Türk, Ortadoğu ve özellikle İran bölgelerinde bulunan mistik kültürlerin etkileri görülür.
*Fütüvvetnâme'lerin en ünlüsü, Haliloğlu Yahya tarafından 14 ya da 15. yüzyılda kaleme alınmıştır.
*Halkın anlayabileceği bir dille (sade nesir) yazılan bu eserin pek çok nüshası günümüze ulaşmıştır.


TARİH İÇİNDE TÜRK EDEBİYATI


İSLAMİYET ÖNCESİ (DESTAN DÖNEMİ)













    CUMHURİYET DÖNEMİNDE COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER



    CUMHURİYET DÖNEMİNDE OLAY ÇEVRESİNDE OLUŞAN EDEBÎ METİNLER

    ANLATMAYA BAĞLI EDEBÎ METİNLER
    (HİKÂYE-ROMAN)



    GÖSTERMEYE BAĞLI EDEBÎ METİNLER
    (TİYATRO METİNLERİ) (DRAMA METİNLERİ)

    İçeriğe dön