ÖZ ŞİİR (SAF ŞİİR) ANLAYIŞINI SÜRDÜREN ŞİİR VE ÖZELLİKLERİ (1920-1940)

EDEBİYAT > BATI ETKİSİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI(MODERN DÖNEM) > CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI > CUMHURİYET DÖNEMİNDE COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER

ÖZ ŞİİR (SAF ŞİİR) ANLAYIŞINI SÜRDÜREN
ŞİİR VE ÖZELLİKLERİ (1920-1940)

*Saf şiir, şiirin şiirsel olmayan unsurlardan arındırılmasıdır.

*Öz şiir anlayışı, Batı edebiyatında Paul Valery, Stephane Mallerme gibi şairlerde görülür.

*Bizde ilk örneklerini Recaizâde Mahmut Ekrem ve Abdülhak Hamit gibi Tanzimat Dönemi şairlerinde görürüz.

*Öz şiir anlayışıyla şiir yazan şairler, daha çok sembolist şairlerin görüş ve şiirlerinden etkilenmişlerdir.

*Mektepleşme eğiliminin dışında kalmışlardır.

*Edebiyatımızda “Saf Şiir” (Öz Şiir) eğilimi Ahmet Haşim’in “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” adlı makalesiyle olgunlaşmıştır.

*Şairlerde okuyucuda estetik haz uyandıran şiirler yazma eğilimi görülür.

*Şairler, memleketçi anlayıştan sıyrılıp sanatı ön plana çıkarmışlardır.

*Şairler, öğreticilikten (didaktik bilgiden) uzak durup musikinin çağrıştırdığı imgeleri kullanmışlardır.

*Şiirde öğretme amacı güdülmez.

*Şiir, toplum için değil, sanat içindir.

*Şiirler ideolojinin esiri olmamalıdır.

*Şiirlerde, düşsel (hayali) ve bireysel yön ağır basar.

*Bu şiir tarzında önemli olan iyi ve güzel şiir yazmaktır.

*Şiirde mükemmeliyetçilik öne çıkmıştır.

*Şiir, soylu bir sanat olarak kabul edilir.

*Şiir, emek işidir.

*Her şair kendine has bir “imge düzeni” oluşturur. “Özgünlük” söz konusudur.

*Şiirde “anlam”a fazla önem verilmez.

*Şairler, anlaşılmak için değil; duyulmak, hissedilmek için şiir yazarlar.

*”Gizemlilik, simgecilik, bireysellik, düşsellik, içsellik” gibi kavramlar şiirde ön plandadır.

* “Aşk, tabiat, ruh, ölüm, masal, rüya, renk” temaları ve “mitolojik unsurlar” yoğun bir şekilde işlenmiştir.

*İçsel bir yaklaşımla “insan” anlatılır.

*Şiirde biçime (dize, ölçü, uyak) ve dile önem verilir.

*Şiir dili, her şeyin üzerindedir. Dilde saflaşma görülür.

*Şiirde dil, günlük dilin kalıplarından uzaklaştırılmıştır.

*Ahenk, kafiye ile sağlanır.

*Düz yazıya özgü öğeler, şiirden uzaklaştırılmıştır.

*1923 öncesi dönemde büyük ölçüde Ahmet Haşim ve Yahya Kemal tarafından temsil edilen öz şiir; Cumhuriyet sonrasında da, yine bu iki şairin ekseni etrafında Türk şiirinin iki ana eğiliminden biri olma özelliğini korumuştur.

*Bu anlayışın şairlerinden önemlileri; Ahmet Hamdi Tanpınar, Necip Fazıl Kısakürek, Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Muhip Dıranas, Ziya Osman Saba’dır.

CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI