ŞİİR BİLGİSİ - TYT TÜRKÇE - AYT EDEBİYAT ( YKS ) / SONER HOCA

SONER HOCA İLE TÜRKÇE / EDEBİYAT

İçeriğe git

ŞİİR BİLGİSİ

EDEBİYAT > ŞİİR (COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER)
ŞİİR BİLGİSİ:

>Nazım: Edebiyatta, sözün ölçülü ve ahenkli olarak söylenmesine “nazım” denir.
*Nazım, ölçülü ve ahenkli olarak söylenmiş veya yazılmış sözlerin genel adıdır. Bu bakımdan nazım ile şiir arasında fark vardır.
*Her şiir bir nazımdır, ama her nazım şiir olmayabilir.
*Şiir olabilmesi için, o ‘nazım’ın sanat endişesiyle kaleme alınmış, söyleyişte güzelliğe ve orijinalliğe dikkat edilmiş olması gerekir.
*Bir bakıma “Şiir, nazmın güzellik ve incelik bakımından olgunlaşmış şeklidir.” denilebilir.
*Nazmın ölçüsüz, uyaksız olanına “serbest nazım” denir.
*Ölçüsüz ve uyaksız şiir yazılması, söylenmesi de mümkün olmuştur.

Not: Nazımla yazılmış kısa eserlere (nazım parçalarına) “manzume”, uzun eserlere de “manzum eser” adı verilir.


>Manzume:
*Düzyazının şiir şeklinde yazılmasıdır, denebilir.
*Nazım biçiminde yani dizeler halinde söylenmiş ya da yazılmış eserlere denir.
*Ölçülü ve uyaklı manzum parçalarıdır.
*Öğretici konular ve akılda kolay kalması istenen düşünceler bu nazım şekliyle yazılır.
*Yaşanmış ya da yaşanabilecek olaylar anlatılır.
*Estetik kaygı taşımazlar.
*Çağrışım yönü ve imgeleme zayıftır.
*Anlatım bakımından öyküye yakındır.
*Genelde bir olay örgüsü yer alır.
*Manzum hikâyeler birer manzumedir.
*Manzumelerin sanatsal özellik taşıyanlarına “şiir” denir.



>Manzume ve Şiir Arasındaki Ayırıcı Özellikler:
*Şiirde anlatılanları düzyazıyla ifade edemeyiz, manzumede ifade edebiliriz.
*Şiirde olay örgüsü yoktur, manzumede olay örgüsü vardır.
*Şiirde bireysellik, duygu ve çağrışım ön plandadır; manzumede top­lumsal konular yaşanmış ya da yaşanabilecek olaylar işlenir.
*Şiirde çok anlamlılık ve imge ağır basarken, manzumede sözcükler genellikle gerçek anlamında kullanılır.
*Şiirler manzumelere göre çağrışım yönünden daha zengindir.
*Manzumeler genellikle didaktik metinlerdir.


>Mensure (Mensur Şiir):
*Şiirin düzyazı şeklinde yazılmasıdır, denebilir.
*Nesir + Nazım karışımı şeklinde de düşünebiliriz.
*Bu tür yazılarda iç ahenge önem verildiği için dilbilgisi kurallarına sıkı sıkıya bağlı kalınmaz.
*Mensur şiir, 19. Yüzyılda Fransa'da doğmuştur.
*Terim olarak ilk kez Baudelaire’in “Küçük Mensur Şiirler” adlı eserinde kullanılmıştır.  
*Türk edebiyatında ilk ve en önemli temsilcisi Halit Ziya Uşaklıgil’dir.
*Türün önemli eserleri:
-Halit Ziya Uşaklıgil / Mensur Şiirler
-Mehmet Rauf / Siyah İnciler
-Y. Kadri Karaosmanoğlu / Erenlerin Bağından / Okun Ucundan
-Ruşen Eşref Ünaydın / Damla Damla

>Tema: Bir sanat eserinin merkezinde yer alan temel duygu ve düşünce demektir.

>Konu: Üzerinde konuşulan, yazı yazılan şeydir.

Tema-Konu Farkı:
*Bir eserin teması, onun konusu değildir.
-Konu, somuta; tema, soyuta yakındır.
-Konu, temanın çok özel bir biçimde işlenmiş ayrıntısıdır.

Örnek:  
“Ölüm” tema,  “Ölümden duyulan üzüntü” konudur.


ŞİİR İLE İLGİLİ SAYFALARIMIZ:

  ŞİİR TÜRLERİ



EDEBİYATA GİRİŞ


>ÖĞRETİCİ METİNLER

>EDEBİ METİNLER

>OLAY ÇEVRESİNDE OLUŞAN EDEBİ METİNLER

METİN TÜRLERİ

>DÜZYAZI TÜRLERİ

>SÖZLÜ ANLATIM TÜRLERİ

>TİYATRO

>GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU

>ŞİİR TÜRLERİ


ŞİİR (COŞKU-HEYECAN DİLE GETİREN METİN)


>ŞİİRDE AHENK (SES VE RİTİM)

>SÖZ SANATLARI

>NAZIM BİRİMLERİ

>NAZIM BİÇİMLERİ-TÜRLERİ


DİVAN EDEB. NAZIM BİÇİMLERİ


HALK EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ


                                      BATI ETKİSİNDE TÜRK ED. BİÇİMLERİ




                                                İçeriğe dön