KITA NEDİR? ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

EDEBİYAT > ŞİİR (COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER) > NAZIM BİÇİMLERİ-TÜRLERİ > DİVAN NAZIM BİÇİMLERİ

KIT’A:

*Divan edebiyatı (klasik edebiyat) nazım biçimidir.

*Belli bir uyak düzeniyle yazılmış olan, dizeleri arasında ölçü birliği bulunan; herhangi bir düşünce ya da duyguyu, genelde iki beyit olmak üzere, daha fazla beyitte de anlatabilen nazım biçimine denir.

*Gazelden farklı olarak matla beyti (ilk beyit) yoktur.

*Kafiyelenişi xa,xa,xa...

*Beyitler arasında anlam birliği bulunur.

*Her çeşit kalıpla yazılabilir.

*Daha çok felsefi ve toplumsal düşünceler anlatır.

*Genelde mahlas yer almaz.

*Genelde sanatçıların divanlarında son bölümde “mukatta’at” adı altında toplanır.

*30-40 beyte kadar uzayan kıt'alar yazılmıştır. Böyle uzun kıt'alara “kıt'a-i kebîre” denir.

/Not: En çok kıt'ası olan şairler arasında 69 kıt'a ile Necâti Bey, 42 kıt'a ile Fuzûlî, 64 kıt'a ile Nev'î Yahyâ, 27 kıt'a ile Bâkî, 33 kıt'a ile Rûhî-i Bağdâdî sayılabilir.

Kıt’a Örneği:

Her kimün var ise zâtında şerâret küfri

Istılâhât-ı ulûm ile müselmân olmaz

Ger kara taşı kızıl kan ile rengîn itsen

Tab'a tağyîr virüp la'l-i Bedahşân olmaz

Eylesen tûtîye ta'lîm-i edâ-yı kelimât

Nutkı insân olur ammâ özi insân olmaz

Her uzun boylu şecâ'at idebilmez da'vî

Her ağaç kim boy atar serv-i hırâmân olmaz (Fuzulî)