İLAHİ NEDİR? ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
EDEBİYAT > ŞİİR (COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER) > NAZIM BİÇİMLERİ-TÜRLERİ > HALK NAZIM BİÇİMLERİ
İLAHİ:
*Dini-tasavvufi Türk şiiri nazım türüdür.
*İlahi’nin kelime anlamı "Allah'a mahsus, Allah'a ait" demektir.
*Allah’ı övmek ve ona yalvarmak için yazılan şiirlerdir.
*Allah sevgisiyle, insan sevgisini bütünleştiren içten şiirlerdir.
*Özel bir ezgiyle okunur.
*Hecenin 7’li, 8’li, 11’li kalıbıyla söylenir.
*Genelde koşma gibi (abab cccb dddb) kafiyelenir.
*Dörtlüklerden oluşur. Dörtlük sayısı 3 ila 7 arasında değişir.
*Son dörtlükte şairin adı veya mahlası geçer.
*Bazı tekke şairlerinin aruz vezniyle, beyitler halinde de ilahiler kaleme aldıkları görülür.
*İlahi nazım şeklinin öncüsü Yunus Emre'dir.
*Divan edebiyatındaki “Tevhid” ve “Münacaat”lara benzer.
*İlahiler tarikatlara göre değişik isimler alır.
*Mevlevilerde “ayin”, Bektaşilerde “nefes”, Alevilerde “deme(deyiş)”, Gülşeniler'de “tapuğ”, Halvetiler'de “durak”, diğer tarikatlarda “cumhur” gibi isimlerle adlandırılırlar.
İlahi Örneği:
Aşkın aldı benden beni
Bana seni gerek seni
Ben yanarım dün ü günü
Bana seni gerek seni
Bana seni gerek seni
Ben yanarım dün ü günü
Bana seni gerek seni
Ne varlığa sevinirim
Ne yokluğa yerinirim
Aşkın ile avunurum
Bana seni gerek seni (Yunus Emre)
Ne yokluğa yerinirim
Aşkın ile avunurum
Bana seni gerek seni (Yunus Emre)
EDEBİYATA GİRİŞ
METİN TÜRLERİ
>DÜZYAZI TÜRLERİ
>SÖZLÜ ANLATIM TÜRLERİ
>TİYATRO
>GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU
ŞİİR (COŞKU-HEYECAN DİLE GETİREN METİN)
>ŞİİRDE AHENK (SES VE RİTİM)
>SÖZ SANATLARI
- SÖZ SANATLARI
- MECAZ / MECAZ-I MÜRSEL / TEŞBİH
- İSTİARE / KİNAYE / TEŞHİS
- İNTAK / TARİZ / SEHL-İ MÜMTENİ
- TEZAT / TEVRİYE / MÜBALAĞA
- HÜSN-İ TALİL / TENASÜP / TECAHÜL-İ ARİF
- İSTİFHAM / TERDİT / TELMİH
- LEFF Ü NEŞR / TEDRİC / TEKRİR
- RÜCU / İRSAL-I MESEL / İHAM
- CİNAS / SECİ / İŞTİKAK
- AKİS / AKROSTİŞ / LEBDEĞMEZ
- ALİTERASYON / NİDA / KAT' (KESME)
- ANONİM HALK BİÇİMLERİ
- MANİ
- TÜRKÜ
- NİNNİ
- AĞIT
- AŞIK EDEBİYATI BİÇİMLERİ
- KOŞMA
- SEMAİ
- VARSAĞI
- DESTAN
- TEKKE (TASAVVUF)BİÇİMLERİ
- İLAHİ
- NEFES
- NUTUK
- DEVRİYE
- ŞATHİYE
- DEME