TEMA - TYT TÜRKÇE - AYT EDEBİYAT ( YKS ) / SONER HOCA

SONER HOCA İLE TÜRKÇE / EDEBİYAT

İçeriğe git

TEMA

EDEBİYAT > EDEBİYATA GİRİŞ > OLAY ÇEVRESİNDE OLUŞAN EDEBî METİNLER
B. OLAY ÇEVRESİNDE OLUŞAN EDEBİ METİNLERDE TEMA:
*Öğretici veya edebi bir eserde işlenen en üst düşünce, hayal veya görüşe "tema" denir.
*Bir sanat eserinin merkezinde yer alan temel duygu ve düşünce “tema”dır.
*Edebî metinde yapıyı meydana getiren birimler tema etrafında birleşirler.
*Her eserin bir ana teması vardır. Bu tema, yan temalarla beslenir.
*Tema, eser dışında soyut bir kavramdır.
*Konu ise, temanın çok özel bir biçimde işlenmiş ayrıntısıdır; somut niteliklidir.
*Aynı temada sayısız edebî metin yazılır; ancak her edebî eserin sadece bir konusu vardır.
*Yaşama sevinci, ölüm korkusu, gurbet duygusu, aşk, hayvan sevgisi, geçmiş özlemi, gelecek endişesi, kıskançlık, mertlik, cömertlik ve benzeri kavramlar, tema olarak kullanılabilir.
*Bunlar insanın insan olması bakımından yaşadığı ve tanıdığı ortak hallerin genel adıdır.
*Bunlardan herhangi birinin, belli kişi, yer, zaman ve duruma bürünerek ifadesi konuyu oluşturur.
*Tema, bir eserde insandaki beyin gibidir. Eserde anlatılan her şeyde ve anlatma biçiminde temanın etkisi vardır.
*Tema, adeta metni meydana getiren birimlerin odak noktasında çok defa da arka plandadır.
*Bize bir metin verseler ve metinden ne anladığımızı, metnin bize ne hissettirdiğini sorsalar, vereceğimiz “tek kelimelik” cevap temadır.
*Edebî metinde tema; yapı, anlatım, dönemin hâkim zihniyeti ile ilişkilidir.
*İnançlar ve kültürel değerler, herhangi bir temanın farklı toplumlarda hatta aynı toplumda bile değişik biçimlerde ele alınmasına neden olur.
*Destanlarda genellikle kahramanlık teması işlenirken masallarda iyilikseverlik, tutumluluk, cömertlik gibi temalara çokça rastlanır.
*Aynı şekilde halk hikâyeleri de hep aşk ve kahramanlık gibi benzer temaların etrafında döner.
*Roman ve hikâyede ise geleneksel temaların dışına çıkıldığı, çok sayıda yeni ve farklı temanın edebiyata kazandırmadığı görülür.

Örnek:
“Ölüm” temasının işlendiği bir eserde, "ölüm karşısında duyulan hüzün" bu eserin konusu olarak ifade edilebilir.

EDEBİYATA GİRİŞ


>ÖĞRETİCİ METİNLER

>EDEBİ METİNLER

>OLAY ÇEVRESİNDE OLUŞAN EDEBİ METİNLER

METİN TÜRLERİ

>DÜZYAZI TÜRLERİ

>SÖZLÜ ANLATIM TÜRLERİ

>TİYATRO

>GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU

>ŞİİR TÜRLERİ


ŞİİR (COŞKU-HEYECAN DİLE GETİREN METİN)


>ŞİİRDE AHENK (SES VE RİTİM)

>SÖZ SANATLARI

>NAZIM BİRİMLERİ

>NAZIM BİÇİMLERİ-TÜRLERİ


DİVAN EDEB. NAZIM BİÇİMLERİ


HALK EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ


                                      BATI ETKİSİNDE TÜRK ED. BİÇİMLERİ




                                                İçeriğe dön