MECAZ / MECAZ-I MÜRSEL / TEŞBİH - TYT TÜRKÇE - AYT EDEBİYAT ( YKS ) / SONER HOCA

SONER HOCA İLE TÜRKÇE / EDEBİYAT

İçeriğe git

MECAZ / MECAZ-I MÜRSEL / TEŞBİH

EDEBİYAT > ŞİİR (COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER) > SÖZ SANATLARI
MECAZ (DEĞİŞMECE):
*Sözcükleri gerçek anlamları dışında kullanma sanatıdır.  
*Ad değişimi de denir.  
*Anlatımı daha etkili kılmak ve söze canlılık kazandırmak amacıyla yapılır.  
*Sözcükler, ancak cümle ya da deyimlerin içerisinde mecaz anlam kazanır.  
*Atasözlerinde de sıkça karşılaşırız.

Örnek:   
İsteği kabul edilince havalara uçtu.     
Onun iğneleyici sözleri hepimizi rahatsız etti.
Barış umutları yeşerdi.
Her işte kılı kırk yarardı.


MECAZ-I MÜRSEL (AD AKTARMASI)(DÜZ DEĞİŞMECE):
*Benzetme amacı olmadan, farklı bazı ilgilerle (iç-dış, parça-bütün vb.), bir sözün başka bir söz yerinde kullanılmasıyla oluşturulan mecazlardır.

Örnek:  
Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!  
Parça - Bütün İlişkisi: (hilal>parça, bayrak>bütün)  
“Bayrak” yerine, “hilal” kullanılmış. Yani “hilal” söylenmiş, “bayrak” kastedilmiş.

Soğuk günlerde sobamızı yakardık.
İç – Dış İlişkisi: (soba> dış, yakıt>iç)  
“Yakıt” yerine, “soba” kullanılmış. Yani “soba” söylenmiş, “yakıt” kastedilmiş.

Bugünlerde Yahya Kemal’i okuyorum.
Sanatçı – Eser İlişkisi: (Yahya Kemal>sanatçı, eserleri>eser)  
“Yahya Kemal’in eserleri” yerine, “Yahya Kemal” kullanılmış. Yani “Yahya Kemal” söylenmiş, “eserleri” kastedilmiş.

Ön sokakta yer yok, arabayı arkaya bırakınız. (arka sokağa)

Kitapları birinci hamura basıldı. (birinci hamur kâğıda)

Türkiye, sizinle gurur duyuyor. (Türkiye’deki insanlar)

Kimin cebi çalıyor? (cep telefonu)


TEŞBİH (BENZETME):
*Anlatımı güçlendirmek amacıyla, aralarında ortak özellik bulunan iki varlık ya da kavramdan -ortak nitelik yönünden- güçlü olandan zayıf olana aktarma yapılmasıdır.
*Sözü daha etkili duruma getirmek için aralarında ilgi bulunan iki unsurdan güçsüz olanı güçlü olana benzetmektir.

Benzetmede dört unsur bulunur:
1) Benzeyen
2) Benzetilen  
3) Benzetme Yönü
4) Benzetme Edatı

Örnek:
Çocuk tilki gibi kurnaz biriydi.

Çocuk: Benzeyen
Tilki: Kendisine Benzetilen  
Gibi: Benzetme Edatı
Kurnaz: Benzetme Yönü

Cüneyt, aslan gibidir. (Benzetme yönü yok.)

Ahmet, çalışkanlıkta arıdır. (Benzetme edatı yok.)


Tam Teşbih: Dört unsuru da bulunan teşbihtir.


Teşbih-i Beliğ (Güzel Benzetme): Sadece benzeyen ve kendisine benzetilenle yapılmış teşbihtir.

Örnek: Kömür gözlüm.

EDEBİYATA GİRİŞ


>ÖĞRETİCİ METİNLER

>EDEBİ METİNLER

>OLAY ÇEVRESİNDE OLUŞAN EDEBİ METİNLER

METİN TÜRLERİ

>DÜZYAZI TÜRLERİ

>SÖZLÜ ANLATIM TÜRLERİ

>TİYATRO

>GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU

>ŞİİR TÜRLERİ


ŞİİR (COŞKU-HEYECAN DİLE GETİREN METİN)


>ŞİİRDE AHENK (SES VE RİTİM)

>SÖZ SANATLARI

>NAZIM BİRİMLERİ

>NAZIM BİÇİMLERİ-TÜRLERİ


DİVAN EDEB. NAZIM BİÇİMLERİ


HALK EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ


                                      BATI ETKİSİNDE TÜRK ED. BİÇİMLERİ




                                                İçeriğe dön