ŞİİR VE ZİHNİYET

EDEBİYAT > ŞİİR (COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER)

ŞİİR VE ZİHNİYET

*Bir dönemdeki sosyal, siyasî, idarî, adlî, askerî, dinî güçlerin, sivil toplum örgütlerinin, ticarî hayatın, eğitim etkinliklerinin birlikte oluşturdukları ortam ve bunların hiçbirine indirgenemeyen duygu, anlayış ve zevk bütünüdür.

*Şairin şiirini yazdığı dönemde hâkim olan düşünce sistemine zihniyet denir.

*Bir toplumun bireyleri, o toplumun kültürüyle, gelenek ve görenekleriyle, değer yargılarıyla yetişir.

*Yazar ve şairlerin edebî metinlerinde, doğal olarak bu zihniyetin yansıması da görülür.

*Sanatçılar, yaşamdan aldıkları konuları işlerken, toplumu zihniyetiyle birlikte ele alırlar.

*Zihniyet, dönemden döneme değişim gösterir.

*Sanatçı Şiirini Yazarken,

-Şiirin yazıldığı dönemdeki hâkim zihniyetten,

-Şiirin yazıldığı dönemde tartışılan sanat anlayışlarından,

-Şiirin yazıldığı dönemin sosyal, siyasî ve kültürel hayatının özelliklerinden,

-Dönemin geleneklerinden, etkilenir. Ve bu etkileri şiirine yansıtır.

Örnek:

Mehmet Emin Yurdakul, şiirlerinde millî duygulara yer vermiştir. Bu duyguları işlemesinde; içinde yaşadığı dönemin şartları, fikirleri ve sanat anlayışı etkili olmuştur.

Ahmet Haşim, bütün şiirlerinde ferdî konuları ve duyguları işlemiş, toplumsal konulara hiç yer vermemiştir. Çünkü Ahmet Haşim'in bağlı olduğu sanat anlayışı bunu gerektirmektedir.

Âşık Veysel, şiirlerini daima dörtlüklerle ve hece vezniyle yazmıştır. Çünkü Âşık Veysel, halk şiiri geleneğine bağlı bir sanatçıdır.