SAGU NEDİR? ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
EDEBİYAT > ŞİİR (COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER) > NAZIM BİÇİMLERİ-TÜRLERİ > İSLAMİYET ÖNCESİ (DESTAN DÖNEMİ) NAZIM BİÇİMLERİ
SAGU:
*İslamiyet öncesi (Destan Dönemi) Türk edebiyatı nazım türüdür.
*Sagular, sözlü edebiyat döneminin ürünlerindendir.
*Devlet büyüklerinin veya sevilen kahramanların ölümü üzerine duyulan acıyı dile getirmek için, “yuğ” denilen cenaze törenlerinde söylenen şiirlerdir.
*Koşuk gibi kopuz eşliğinde söylenir.
*Ölen kişinin yiğitliğini, yaptığı işleri, değerini anlatan, ölümünden doğan acıyı dile getiren saguların halk edebiyatındaki karşılığı “ağıt”, divan edebiyatındaki karşılığı “mersiye”dir.
*7′li hece ölçüsüyle söylenir.
*Nazım birimi dörtlüktür.
*Kafiye düzeni koşuktaki gibidir. (aaab, cccb, dddb)
*Sanat kaygısından uzaktır. Samimi bir dille söylenir.
*Mert ve yiğitçe bir söyleyişe sahiptirler.
*Elimizdeki en eski sagu örneği Saka Türklerinden Alp Er Tunga adına söylenmiştir.
*Divan-ı Lûgati't Türk'te yer alan “Alp Er Tunga sagusu”, bu türün önemli bir örneğidir. Bu sagunun tamamı on iki dörtlüktür.
Sagu Örneği;
Ödlek arığ kevredi
Yunçığ yavuz tovradı
Erdem yeme sevredi
Ajun beği çertilür (Alp Er Tunga Sagusu)
Günümüz Türkçesiyle:
Devir iyice kötüleşti
Sefil ve kötüler güçlenip kuvvetlendi
Edep ve erdem iyice azaldı;
Çünkü dünyanın beyi yok oldu
SAGULARLA KOŞUKLAR ARASINDA ORTAKLIKLAR VE FARKLILIKLAR VARDIR:
*Sagular da koşuklar da dörtlüklerle söylenir.
*İki nazım şekli de 7′li hece ölçüsüyle söylenir.
*İki nazım şeklinin kafiye şeması da “aaab”dir.
*Koşuk ve sagulardan söylendikleri döneme ait hayat tarzıyla ilgili bilgilere ulaşılabilir.
*Bununla birlikte sagu da ölümden duyulan acı; koşuklarda ise yiğitlik, aşk ve doğa sevgisi konuları işlenir.
EDEBİYATA GİRİŞ
METİN TÜRLERİ
>DÜZYAZI TÜRLERİ
>SÖZLÜ ANLATIM TÜRLERİ
>TİYATRO
>GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU
ŞİİR (COŞKU-HEYECAN DİLE GETİREN METİN)
>ŞİİRDE AHENK (SES VE RİTİM)
>SÖZ SANATLARI
- SÖZ SANATLARI
- MECAZ / MECAZ-I MÜRSEL / TEŞBİH
- İSTİARE / KİNAYE / TEŞHİS
- İNTAK / TARİZ / SEHL-İ MÜMTENİ
- TEZAT / TEVRİYE / MÜBALAĞA
- HÜSN-İ TALİL / TENASÜP / TECAHÜL-İ ARİF
- İSTİFHAM / TERDİT / TELMİH
- LEFF Ü NEŞR / TEDRİC / TEKRİR
- RÜCU / İRSAL-I MESEL / İHAM
- CİNAS / SECİ / İŞTİKAK
- AKİS / AKROSTİŞ / LEBDEĞMEZ
- ALİTERASYON / NİDA / KAT' (KESME)
- ANONİM HALK BİÇİMLERİ
- MANİ
- TÜRKÜ
- NİNNİ
- AĞIT
- AŞIK EDEBİYATI BİÇİMLERİ
- KOŞMA
- SEMAİ
- VARSAĞI
- DESTAN
- TEKKE (TASAVVUF)BİÇİMLERİ
- İLAHİ
- NEFES
- NUTUK
- DEVRİYE
- ŞATHİYE
- DEME