TEZAT / TEVRİYE / MÜBALAĞA - TYT TÜRKÇE - AYT EDEBİYAT ( YKS ) / SONER HOCA

SONER HOCA İLE TÜRKÇE / EDEBİYAT

İçeriğe git

TEZAT / TEVRİYE / MÜBALAĞA

EDEBİYAT > ŞİİR (COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER) > SÖZ SANATLARI
TEZAT (KARŞITLIK):
*Aralarındaki ilgiden dolayı, birbirine zıt kavramları, zıt durumları, zıt düşünceleri bir arada kullanmaktır.

Örnek:
Ağlarım hatıra geldikçe gülüştüklerimiz.”

Neden böyle düşman görünürsünüz,
Yıllar yılı dost bildiğim aynalar?”

İçimde kar donar, buzlar tutuşur,
Yağan ateş midir, kar mıdır bilmem.”

Sana çirkin dediler, düşmanı oldum güzelin.”



TEVRİYE (İKİ ANLAMLILIK)
*İki anlamlı kullanma.
*Birden çok gerçek anlamı olan bir sözü herkesçe bilinen (yakın) anlamında değil de uzak anlamını kastederek kullanmaya denir.
*Tevriyede mecaz yoktur. Kinayeden farkı budur.

Örnek:
Bu kadar letafet çünkü sende var,
Beyaz gerdanında bir de ben gerek.  (Vücuttaki kabartı söylenmiş, kişi kastedilmiş.)

Baki kalan bu kubbede hoş bir sada imiş.  (Sonsuz anlamında söylenmiş, şair Baki kastedilmiş.)

Ben yârime gül demem, yârim bana gülmedi. (çiçek, eylem)

Beyefendi ailenin güneşi, sen de ayısın.

Tahir Efendi bize kelp demiş
İltifatı bu sözde zahirdir
Maliki mezhebim benim zira
İtikadımca kelp tahirdir.     (özel isim, temiz)

Gül yağını eller sürünür, çatlasa bülbül.   (organ, yabancı)



MÜBALAĞA (ABARTMA):
*Sözün etkisini güçlendirmek için bir şeyi olduğundan daha çok ya da olduğundan daha az göstermektir.
*Abartmanın oluşması için,  mantığın sınırlarının zorlanması gerekir.

Örnek:
Manda yuva yapmış söğüt dalına / Yavrusunu sinek kapmış.

Âlem sele gitti gözüm yaşından.

Bir ah çeksem dağı taşı eritir / Gözüm yaşı değirmeni yürütür.

"Ölüm indirmede gökler ölü püskürmede yer
O ne müthiş tipidir savrulur enkâz-ı beşer."

Doğuştan yetim.





METİN TÜRLERİ






ŞİİR (COŞKU-HEYECAN DİLE GETİREN METİN)





>NAZIM BİÇİMLERİ-TÜRLERİ






    İçeriğe dön